HABER MERKEZİ 4-8 Ocak 1991'de gerçekleştirilen madencilerin Ankara yürüyüşünün yıldönümünde Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS) bir açıklama yaparak, madencilerin gerçekleştirdikleri hak arama yürüyüşüyle seslerini tüm dünyaya duyurduklarını belirtti.

GMİS'ten yapılan açıklamada, Türkiye Taşkömürü Kurumu ve Maden Tetkik Arama Enstitüsü iş yerlerinde toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde tıkanma yaşanması nedeniyle 4-8 Ocak 1991 tarihlerinde Ankara'ya doğru bir yürüyüş başlatıldığı kaydedildi.

Yürüyüşün 16'ncı yılında maden işçilerinin demokrasi ve hak mücadelesinde işçi sınıfına yol gösterdiğinin belirtildiği açıklamada şu görüşlere yer verildi:

"Söz konusu yılda iktidarın uzlaşmaz tavırlarını sürdürmesi maden işçilerinin sabrını taşırdı. İşçilerin mücadelesi, emekli, memur ve esnafın desteğiyle çığ gibi büyüdü. Yaklaşık 40 bin madencinin grevi 150 bin insanın Ankara'ya yürüyüşüne dönüştü. İşçilerimizin hak arayışı için başlattığı yürüyüş sırasında sesini dünya duymuştur. Büyük yürüyüşümüz, 16. yılında ülkemiz demokrasi mücadelesine ve yönetenlere ışık tutmaya devam etmektedir."

Büyük Madenci Yürüyüşü
30 Kasım 1990'da Genel Maden İşçileri Sendikası'na üye yaklaşık 40 bin madenci ve Maden Tetkik Arama Enstitüsü işyerindeki 6 bin işçi greve çıktı. 30 Kasım'da greve çıkılmasından sonra Zonguldaklı madenciler her gün yürüyüş ve miting yapmaya başladı. İktidar bu giderek büyüyen eylemli greve, zarar ettiği gerekçesiyle maden ocaklarının kapatılmasını gündeme getirerek yanıt verdi.

4 Ocak 1991 günü maden işçilerinin Ankara hedefli yürüyüşü başladı. On binlerce işçi 7 saatte 23 kilometre yürüyerek Devrek'e ulaştılar. Devrek halkı yaklaşık 50 bin işçiyi konuk etti. Yürüyüş kolu Devrek'ten çoğalarak 80 bin kişilik bir kortej halinde yoluna devam etti. 5 Ocak'ta yürüyüş kolu bir moladan yararlanan jandarma tarafından bölündü. Başbakanın çağrısı üzerine sendikacı yöneticileriyle hükümet arasında yapılan görüşmelerden bir sonuç alınamadı.

Yürüyüşün 70'inci kilometresinde işçiler Mengen'de konaklamaya karar verdi. 6 Ocak'ta Ankara'ya doğru yürüyüş yeniden başladı. 12 kilometre yol aldıktan sonra, yürüyüş kolu jandarma ve çevik kuvvetin oluşturduğu barikatla yüz yüze geldi. İşçiler 10 kilometrelik bir alana yayılarak beklemeye başladılar. Bu arada 200 işçi gözaltına alındı. Hükümetle yeniden görüşmeler yapıldı. İki gece daha dışarda geçirildikten sonra 8 Ocak'ta, hükümetin talepleri kabul edeceği yolundaki umutların iyice yaygınlık kazanmasıyla yürüyüş sona erdi. Görüşmelerdense sonuç alınamadı, Bakanlar Kurulu bütün grevlerle birlikte madenciler grevini de erteledi. 6 Şubat 1991 de Yüksek Hakem Kurulu'nun dayatmasıyla toplu iş sözleşmesi imzalandı.

Zonguldak maden işçilerinin bu eylemli grev hareketi, bir yandan, 12 Eylül Darbesi'nin sürmekte olan etkilerini, öte yandan aynı dönemde işçi sınıfının ekonomik koşullarındaki kötüleşmeye karşı biriken toplumsal tepkiyi yansıtmıştı. Yürüyüşün göreli zayıf siyasal içeriği, işçilerin birikmiş öfkesini sendikal liderliğin tümüyle yönlendirmesine yol açmış, bunun sonucunda kazanımlar ücret artışlarıyla sınırlı kalmıştı.