www.soL.org.tr
'Rezervasyonlar'da sefalet kol geziyor
23 Aralık 2007, Pazar

Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada topraklarının, Avrupalılar gelmeden önceki sakinleri olan Kızılderililer, yüz yılı aşkın süredir çok kötü koşullarda yaşıyorlar.

soL Avrupalı göçmenler Amerika kıtasına yerleştikçe ve yerleşimleri Doğu kıyısından kıtanın diğer kesimlerine doğru ilerledikçe, Kızılderililerin yaşam alanları tehlike altına girdi. Zaman içerisinde Amerika Birleşik Devletleri’nin yapılanması ile birlikte, Kızılderililerin önemli bir bölümü “rezervasyon” adı verilen alanlarda yaşamaya zorlandı. Çok sınırlı ölçekte özerkliğe sahip olan bu alanlar, günümüze kadar Kızılderililerin kendilerini “özgür” hissetmeye zorlanması için de bir araç olarak kullanıldı.

Kırsal “getto”larda sefalet
ABD genelinde 550’nin üzerinde Kızılderili kabilesi yaşıyor. Ülke genelinde, büyüklükleri çok farklı yaklaşık 300 tane rezervasyon var.

Rezervasyonların alanı, ülke yüzölçümünün yüzde 2,3’ünü oluşturuyor. Bazı kabileler birden fazla rezervasyona sahipken, bazılarının ise kendi rezervasyonu bulunmuyor. Ancak, rezervasyonların varlığı Kızılderililerin özerkliğini sağlamaya yetmiyor. Her rezervasyonun kendi yerel yönetimi bulunuyor; ama özel arazi sahipliği, eyaletlere göre değişen farklı hukuk gibi etkenler, aslında bu alanların göz boyamaktan öteye geçmemesine neden oluyor.

Kızılderili rezervasyonlarının önemli bir özelliği, çoğunun son derece verimsiz topraklar üzerinde yer alması ve tarıma elverişli olmaması. Bunun da etkisi ile bu alanlarda çok büyük bir yoksulluk ve geri kalmışlık hüküm sürüyor. Örneğin, geçen günlerde bağımsızlık ilan eden Lakota halkının ortalama insan ömrü dünyadaki en düşük değer olan 44 (AIDS nedeni ile Afrika’da yaşanan ölümler hariç). Lakotaların yüzde 97’si yoksulluk sınırının altında yaşıyor ve işsizlik oranı yaklaşık yüzde 85. Genç yaşta intihar vakalarının ABD geneline kıyasla yüzde 150 oranında daha fazla görüldüğü kabilede bebek ölüm oranı ise ABD geneline göre beş kat daha yüksek. Ortalama insan ömrü, yine ABD geneline oranla çok daha düşük. Tüberküloz, alkolizm ve diyabete bağlı ölüm oranlarında, ABD'nin en yüksek oranı Kızılderililerde. Devlet de bu alanları geliştirmek ve Kızılderililerin yaşam koşullarını iyileştirmek için çaba harcamıyor.

Rezervasyonlar kumarhane cenneti
ABD kapitalizmi, son dönemde Kızılderililere reva görülen ve bölgelerde yaşanan sefaletten "çıkış" yolu olarak yeni bir olguyu devreye sokmuş durumda: Kumarhaneler. 1988 yılında ABD Meclisi’nin kabul ettiği bir yasa ile Kızılderili kabilelerine, rezervasyonlarda kumarhane açabilmeleri için yetki verildi. Bugün, rezervasyonların çoğu, bu yasadan yararlanarak kendi kumarhanelerini açmış durumda. Yoksulluğun ve geri kalmışlığın hüküm sürdüğü bölgelere kumar parasının girmesi, ABD kapitalizmi koşullarında toplumsal çürümenin son derece hızlı gelişmesine neden oluyor. Rezervasyonlar, kumarhaneler nedeniyle turistik batakhanelere dönüşüyor.

Öte yandan, ABD hükümeti, böylelikle kumarhane patronlarının elini rahatlatmanın bahanesini bulmuş olurken, Kızılderililer de sanki bir "fırsat" yakalamış gibi lanse ediliyorlar.

Böylece aslında ABD hükümeti, uyguladığı politikayla Kızılderilileri ya sefalet içinde yaşamaya, ya topraklarını terk etmeye, ya da topraklarını kumarhane, batakhane yuvasına çevirmeye mahkum ediyor.

yazici   mail