HABER MERKEZİ Danıştay 13. Dairesi, Bakanlar Kurulu'nun, "nişasta bazlı şeker (NBŞ) kotasının yüzde 50 artırılması"na ilişkin kararının ve bu kararın dayanağı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Şeker Kurumu işlemlerinin yürütmesini durdurdu. Daire, Bakanlar Kurulu kararında kamu yararı ve hizmet gereklerine uyarlık görmedi.

Şeker-İş Sendikası, Bakanlar Kurulu Kararı ve bu karara dayanak gösterilen Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Şeker Kurumu işlemlerinin iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle Danıştay'da dava açmıştı.

Binlerce ailenin geçiminin şeker pancarı olduğu hatırlatıldı
Danıştay'ın kararında, Türkiye'deki şeker fabrikalarında halen 30 bin civarında işçi istihdam edildiği, binlerce çiftçi ailesinin geçimini pancar tarımıyla sağladığı belirtildi. Kararda ayrıca Şeker Kanunu'nun metninde de bu çerçevede NBŞ için belirlenecek toplam kotanın, ülke toplam kotasının yüzde 10'unu geçemeyeceğinin hükme bağlandığı hatırlatıldı ve Bakanlar Kurulu tarafından kota tahsisinin, kanunda da öngörülen amaca uygun yapılması gerektiği ifade edildi.

Bakanlar Kurulu'na tanınan bu takdir yetkisinin, hangi hallerde, hangi ölçülerde kullanılacağının kanunla açıkça düzenlenmediği ifade edilen kararda, Bakanlar Kurulu'nun kota artırımına ilişkin kararlarının idari yargı denetimine tabi olduğu hatırlatıldı.

Bakanlar Kurulu'nun gerekçesi eleştirildi
Bakanlar Kurulu'nun kota artırımına gerekçe olarak "sektörün önceki yıllarda olduğu gibi nişasta kökenli şeker kotalarının artırılması yönünde bir beklentisinin bulunması" gösterilmişti.

Danıştay kararında buna cevaben önceki yıllarda kotanın hep artırıldığına işaret edildi. Gerekçeli kararda "Gerçekte bir şeker ihtiyacının bulunup bulunmadığı ya da şeker kotalarının artışının mevcut ülke şeker stoklarına yapacağı etkisi araştırılmaksızın her yıl düzenli olarak NBŞ kotalarının artırılması, şeker kanununun çıkarılış ve şeker piyasasını düzenlemek amacıyla kurulan Şeker Kurumu'nun kuruluş amacına aykırılık teşkil edeceğinden NBŞ kotasının yüzde 50 oranında artırımına ilişkin Bakanlar Kurulu kararında kamu yararı ve hizmet gereklerine uyarlık görülmemiştir" ifadelerine yer verildi.

Şeker Kanunu, Bakanlar Kurulu'na, toplam şeker üretimi kotasının yüzde 10'u olan NBŞ kotasını, gerektiği durumda, sakkaroz bazlı şeker kotasına dokunmaksızın %50 artırma veya eksiltme yetkisi tanıyor. Bu yetki, kanun çıktığı yıldan bu yana her yıl yüzde 50 artırma yönünde kullanılmıştı. NBŞ, başta Cargill olmak üzere yabancı gıda şirketleri tarafından, büyük bölümü ithal edilen mısırdan üretilirken; sakkaroz bazlı şeker yerli şeker fabrikaları tarafından, yüzbinlerce çiftçi ailesinin ektiği şeker pancarından üretiliyor.