www.soL.org.tr
Bolivya’da yerliler aydınlığa kavuşuyor
14 Mayıs 2007, Pazartesi

Küba’nın mucizeler yaratan okuma yazma programı, Bolivya yerlilerinin diline uyarlanıyor. Hedef sekiz yılda okuma yazması olmayan kimse kalmaması.

resimDIŞ HABERLER Evo Morales hükümeti, iktidara gelir gelmez başlattığı seferberlikle 9,2 milyon nüfuslu Bolivya'da okuma yazma bilmeyen 1,2 milyon kişinin tümünün 2015 yılına kadar karanlıktan kurtarılmasını hedefliyor.

UNESCO destekli programda Küba'nın İspanyolca okuma yazmayı en kolay öğrettiği otoriteler tarafından kabul edilen Yo Si Puedo! (Evet, Yapabilirim!) yöntemi kullanılıyor. Bu yöntem, Latin Amerika'da konuşulan çeşitli yerli dillerine de başarıyla adapte edilebiliyor. Böylece halkların önce ana dillerinde okuyup yazabilmesi sağlanıyor.

Güney Amerika'nın kıta ülkelerinin en yoksulu olan Bolivya'da, Morales hükümetinin işbaşına geldiği geçen yıl nüfusun yüzde 70'i yoksulluk sınırının altında yaşıyordu. Bu oran, aynı zamanda yerli nüfusunun toplam nüfusa oranına da çok yakın. Bu insanların çoğu, içme suyu, elektrik, kanalizasyon gibi hizmetlerden yoksun ve okullaşma oranı da çok düşük.

Herkesle tek tek ilgileniliyor
Okuma yazma programına, elektriği olmayan yerlere güneş panelleri yerleştirilmesi, video kayıt cihazları ve televizyonlar kurulması, kursa katılacaklara göz muayenesi yapılması ve görme sorunu olanlara gözlük tedarik edilmesi gibi hizmetler de dahil. Kurs, videodan uygulamalı olarak izletilen yarımşar saatlik 65 dersten oluşuyor. Eğitimciler, aynı zamanda o bölgede kursa katılması gerekenleri saptamak, ikna etmek, devamsızlıkları takip edip gidermek gibi yükümlülüklere sahip.

Aynı programlar, yetişkin kursiyerlerin yine video aracılığıyla temel eğitime devam etmeleri ve teşvik olarak başarılı olmaları halinde Küba üniversitelerinde burslu eğitim görmeleri imkanını da sağlıyor.

Kübalı doktorlar öncülük ediyorlar
Kübalı doktorlar, Bolivya yoksullarına ulaştıkça aynı zamanda okuma yazma bilmeyenlerin bir listesini de yetkililere ulaştırıyorlar. Bolivya'da yürütülen ve şimdiye kadar 200 bin gözlük dağıtan bu göz sağlığı programı, Evet Yapabilirim! programları başlatılması için de öncülük ediyor.

Yerliler ana dillerinde okuyup yazacak
Programın en yaygın Bolivya yerli dilleri olan Aymara ve Quechua dillerinde kaydedilmesi çalışmaları tamamlanmak üzere. Program başlatılalı bir yıl olmuşken şimdiden 256 yerli, okur-yazar oldu.

Cochabamba ilindeki 27 köy arasında yapılan bir yarışmada, herkesin okuma yazma öğrenmesiyle ipi göğüsleyen Tolata oldu. Şimdi program 329 belediyede daha başlatılıyor. Daha önce programın uygulandığı Venezuela, Arjantin, Brezilya, Meksika ve Paraguay'da, 2003-2005 yılları arasında 1,5 milyon kişi eğitilmiş, bu ülkelerden Venezuela yüzde yüz okur yazarlığa ulaşmıştı.

Programın tüm hızıyla uygulanmaya başladığı Bolivya'da ise şu an 15 yaşındaki her 100 gençten 15'i adını bile yazamıyor.

yazici   mail