HABER MERKEZİ 26 Ocak 2006 tarihinde Koç Holding’in büyük ortak olduğu konsorsiyuma devri tamamlanan Tüpraş’ta, 795 işçinin işten çıkartılmasına karar verildi. Tüpraş’ın İzmit, İzmit-Petrokimya, Kırıkkale, Aliağa ve Batman rafinerilerinin çeşitli ünitelerinde çalışan işçilerin çıkartılma kararları, işletmede örgütlü olan Petrol-İş Sendikası ile yapılan görüşmenin ardından verildi. Bu karara istinaden, İzmit-Petrokimya’dan 235, Batman’dan 160, Kırıkkale’den 160, Aliağa’dan 115 ve son olarak İzmit rafinerisinden de 125 işçinin bugün itibariyle Tüpraş’la ilişkisi kesilecek.

Koç, Haziran ayı içerisinde tüm çalışanlarına gönderdiği yazıyla Tüpraş’ta yaptıkları plana göre bazı işçilerle çalışmaya devam etmeyeceklerini belirtmişti. Tüpraş yönetimi, işçilere gönüllü olarak işten ayrılmaları, emekliliği gelenlerin emekli olmaları ya da 4C uygulamasından yararlanılması için başvuru yapmaları seçeneklerini sunmuştu. 4C uygulaması 657 sayılı kanunun 4. maddesindeki özelleştirme kapsamındaki işyerlerinde çalışan işçilerin, geçici işçi olarak başka kamu kurumlarına gönderilmesini içeriyor. Özelleştirilen işletmelerde çalışan işçiler bu uygulamadan, devirden itibaren 6 aya kadar yararlanabiliyorlar. Yazıya cevap verilmesi için devrin 6 ay sonrası olan 26 Temmuz gününü belirleyen Koç, Tüpraş’ta istihdama yönelik verdiği kararı bugün uyguluyor.

Son olarak Petrol-İş Sendikası Genel Başkanı Mustafa Öztaşkın ile Tüpraş Genel Müdürü Yavuz Erkut arasında Salı günü yapılan toplantının ardından varılan anlaşmayla, 795 işçinin Tüpraş’tan çıkarılması kararlaştırıldı. Çıkarılan işçiler içerisinde gönüllü olarak emekli olanların, 4C uygulamasından yararlananların ve iş akdi doğrudan feshedilenlerin oranı kamuoyuna yansıyan bilgiler arasında yer almadı.

İlk işaret genel kurulda alınmıştı
Nisan ayında gerçekleşen Tüpraş Genel Kurulu'nda Mustafa Koç, istihdamı artıracaklarını vurgularken, salondaki Koç Grubu yöneticileri farklı konuşmuş, pek yakında kapsamlı bir dönüşüm yaşanacağını, Tüpraş'ın da diğer Koç şirketlerine "benzetileceğini" söylemişlerdi. Bu konuda en büyük güvence de 2000-2001 yıllarında Tüpraş'tan Koç'un Opet'ine transfer edilip, özelleştirme sonrasında Tüpraş'ın başına getirilen devşirme ekipti. Koç’un, Yavuz Erkut’un işçiler tarafından sendikadan daha fazla kaale alınacağından, Genel Müdür ve ekibinin hem sendikaya hem de işçilere istediklerini yaptırmak konusunda sıkıntı yaşamayacağından emin olduğu konuşuluyordu.

Koç yargı sürecine de güveniyordu
Tüpraş yönetiminin, çalışanlarına istihdam planlarını aktardığı yazıyı yargı süreci henüz nihayete ermeden göndermesi, Koç’un yargı sürecinden aleyhine bir karar çıkmayacağına olan güveniyle açıklanıyor. Bilindiği gibi Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu (DİDDK) beş ay öncesinde verdiği Koç aleyhindeki kararından çark ederek, Tüpraş’ın Koç-Shell Ortaklığı’na satışını ve devrini 13 Temmuz 2006 tarihinde onamıştı.

Petrol-İş, Tüpraş’ın özelleştirmesine karşı eylemlerini işletmenin Koç-Shell Ortaklığı tarafından devralınmasına kadar sürdürmüştü. Sendikanın sonraki süreçte geri çekildiği gözlenmişti. Tüpraş işçilerinin büyük kısmı ise satışa karşı yürütülen mücadeleye Koç Holding’in “fazla istihdam yok, işçi çıkartmayacağız” yönlü açıklamalarına ve holdingin Türkiye’nin en büyük grubu olmasına güvenerek katılmamışlardı. Daha yargı süreci dahi sonlanmamışken Koç tarafından atılan bu adımın ve alınan kararda Petrol-İş ile birlikte hareket edilmesinin işçileri şaşkına çevirdiği ifade ediliyor.

Diğer yandan, Koç Grubu’nun ülkenin en kalifiye işçilerinden vazgeçmesi, sermayenin işçileri niteliklerine bakmaksızın harcayabileceğinin bir kanıtı olarak değerlendiriliyor. Ayrıca, Tüpraş’ta toplam istihdamı yüzde 20 oranında azaltan bu büyük operasyon ile Koç’un rafinerilerde kamudan özel sektöre geçildiğinin mesajını, hem işçilere hem de kamuoyuna verdiği belirtiliyor.

Petrol-İş de kervana eklendi
Erdemir’in özelleştirilmesi sürecinde alıcının OYAK olmasından sonra geri çekilen bu işletmede örgütlü Türk-Metal Sendikası’ndan sonra, yargı süreci devam ederken Petrol-İş de kendini özelleştirmeye karşı mücadeleden geri çekti. Koç, örgütsüzleştiremediği işletmelerde ancak uzlaşmacı sendikalara izin veriyor. Koç Holding’e bağlı otomotiv ve beyaz eşya fabrikalarında örgütlü olan Türk-Metal Sendikası’nın uzlaşmacı ve patronla birlikte hareket eden sendikal anlayışının, Tüpraş’ta da uygulanmaya başlandığı yorumları yapılıyor. Petrol-İş’in de, Tüpraş’taki son süreçte aldığı pozisyon ile Koç’un uzlaşmacı sendikaları kervanına katıldığı ifade ediliyor.