DIŞ HABERLER Belarus Devlet Başkanı Aleksandır Lukaşenko ABD'nin ülkesine yönelik yeni ekonomik yaptırımlar uygulaması halinde ABD büyükelçisini ülkeden sınır dışı edeceğini açıkladı. Rusya'yla yakın ilişkileri nedeniyle ABD'nin tepkisini çeken Lukaşenko, dün gazetecilere yaptığı açıklamada muhalefetin eylemlerine destek olan ABD'nin Minsk Büyükelçisi Karen Stewart'ın kendi işleriyle ilgilenmesi gerektiğini, aksi takdirde sınır dışı edilecek ilk elçi olacağını söyledi.

Stewart, bu ay içinde ülkedeki devlet şirketlerine dönük devam eden yaptırımlara ek olarak yeni yaptırımlar uygulanabileceğini belirtmişti.

ABD'nin "Avrupa'nın son diktatörü" olarak adlandırdığı Belarus lideri, "ABD doları olmadan da yaşayabiliriz. Zaten pek fazla dolara sahip değiliz. Amerikalılar paralarını kullanmamızı istemiyorlarsa, bu parayı kullanmaya son veririz" diye konuştu.

ABD, geçen ay Belarus'taki petrokimya şirketi Belneftekhim'e yaptırım uygulamaya başlamış ve bu şirkete bağlı ABD şirketinin faaliyetlerini dondurmuştu. Şirket, yaptırımların ardından dolar yerine avro kullanmaya başlamıştı. Belarus Başbakanı Sergey Sidorski, yaptırımların uluslararası anlaşmalara aykırı olduğunu bildirmişti.

Aleksandır Lukaşenko, ABD'nin bu kararının Belarus'un Venezuela'yla petrol alanında ortak şirket kurmasından kaynaklandığını belirtti. Sorunları çözmek amacıyla ABD'ye işbirliği teklif ettiklerini, ancak ABD'nin bunu reddederek ülkesi üzerinde baskı kurmaya çalıştığını söyleyen Lukaşenko, yaptırımlara en sert şekilde yanıt vereceklerini ve ABD'nin Belarus dışındaki ülkelerde de gücünü yitireceğini kaydetti.

Rusya Başbakanı Viktor Zubkov da, Belarus ve Rusya bakanlarının bir araya geldiği toplantıdan sonra yaptığı konuşmada ABD'nin Belarus'a yönelik ekonomik yaptırımlarını "siyasi ve kabul edilemez" bir karar olarak nitelendirdi.

Rusya'yla gergin işbirliği
Belarus, diğer eski Sovyet ülkelerinin aksine, Rusya'yla yakın ilişkileri korumayı tercih ediyor. Rusya, ABD'nin Polonya ve Çek Cumhuriyeti'ne kuracağı füze savunma sistemine misilleme olarak Belarus'a füze savunma sistemi satacağını açıklamıştı. Buna karşın, birleşik devlet kurmak amacıyla görüşmeler yapan Rusya ve Belarus arasında, özellikle enerji ve ekonomi alanlarında anlaşmazlık sürüyor.

Aleksandır Lukaşenko, Pazar günü yaptığı konuşmada Belarus'un Rusya'ya olan borcunu ödemek için devlet malı vermeye ya da ülkesinin egemenliğinden feragat etmeye niyeti olmadığını söyledi. 20 Aralık'ta Rusya'yla imzaladıkları hükümetler arası anlaşmada bu ülkeden 1,5 milyar dolarlık borcu yalvararak almadıklarını söyleyen Lukaşenko'nun borçları ödemek için özelleştirmelere başvuracaklarını açıklamasıysa dikkat çekti.

Rusya, bu yılın başında Belarus'a sağladığı petrolün fiyatını iki katına çıkarabileceğini söylemiş, bu iki ülke arsında enerji alanında anlaşmazlığa yol açmıştı. Bazı siyasi uzmanlar, Rusya'nın Belarus üzerindeki kontrolünü arttırmaya ve ülkeyi ekonomik olarak kendisine bağımlı hale getirmeye çalışması nedeniyle, iki ülke arasındaki ilişkilerin gelecek yıl kötüye gideceğini savunuyor.

Belarus yönetimi, ABD'yle ilişkilerdeki sert tavrına karşın, kendisini "diktatörlükle" suçlayan AB'yle iyi ama temkinli ilişkiler kurmayı amaçlıyor. Belarus Dışişleri Bakanı Sergey Martinov, geçen hafta yaptığı açıklamada Rusya'yla stratejik işbirliğine zarar vermediği sürece AB'yle ilişkileri iyileştirmek istediklerini söyledi. Rusya ve AB'nin Belarus'un en önemli müttefikleri olduğunu belirten bakan, geçen yıl Aleksandır Lukaşenko'nun yeniden Devlet Başkanı seçildiği seçimlerde "usulsüzlük" yapıldığını öne süren AB'nin Belarus'la ilişkilerde öne sürdüğü şartları" hata" olarak nitelendirdi. Martinov, "Belarus için AB'den bir şey talep etmiyoruz. Sadece ortak çıkarlar için birlikte hareket etmeyi teklif ediyoruz" diye konuştu.

Geçen yıl üçüncü kez devlet başkanı seçilen Lukaşenko ile diğer hükümet yetkililerinin ABD ve Avrupa Birliği ülkelerine girmesine izin verilmiyor.