HABER MERKEZİ Resmi rakamlara göre 7 yılda 44, son 7 ayda ise 14 işçinin yaşamını yitirdiği tersanelerdeki iş kazalarının bunun kat kat üstünde olduğu ifade ediliyor. Son günlerde basına yansıyan ölüm haberleri tersanelerdeki iş koşullarını gözler önüne seriyor. Oldukça olumsuz koşullarda yaşayan ve çalışmaya mahkum olan tersane işçileri, iş güvenliğine sahip değiller. Bununla birlikte tersanelerde iş güvenliğini sağlayacak önlemlerin patronların dikkatinden kaçtığı bildiriliyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik de tersanelerde meydana gelen iş kazaları sonucunda yaşanan ölümlerle ilgili olarak açıklamalarda bulundu. Sektördeki işçi işveren temsilcileri ile bir araya gelen Çelik, toplantı öncesinde gazetecilerin sorularını yanıtladı.

İşveren ve sendikaların mevzuatın ihmali nedeniyle iş kazalarının seri şekilde devam ettiğini ileri süren Çelik, iş kazalarının nedenini tam olarak açıklayamadı.

Toplantıya, işverenler adına Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) Konsey Başkanı Kenan Torlak, GİSBİR Yönetim Kurulu Başkanı Murat Bayrak, Torgem Tersanesi sahibi Kemal Torlak katıldı.İşçiler adına ise Liman Tersane Gemi Yapım ve Onarım İşçileri Sendikası (Limter-İş) Genel Başkanı Can Dinç, Limter-İş Genel Sekreteri Kanber Saygılı, Limter-İş Genel Başkanvekili Hakkı Demiral, Türkiye Liman Dok ve Gemi Sanayi İşçileri (T.Dok. Gemi-İş) Genel Başkanı Necip Nalbantoğlu katıldı.

Bakanlık tersaneleri denetledi ancak
Çelik, tersanelerin 2010-2012 yıllarına kadar sipariş aldığını ve yoğun bir şekilde çalıştıklarını ifade ederken, diğer taraftan iş kazaları gibi olumsuz gelişmelerin de yaşandığını söyledi. Tuzla tersanelerinde bakanlık müfettişlerinin gerekli teftişleri yaptığını ileri süren Çelik, tersanelerin durumu üzerine bilgi verdi. Tuzla tersanelerinde yapılan denetimlerde, bakanlığa 55 firmanın bildirilmesine rağmen 44 işverenin çalışmalarını sürdürdüğünün belirlendiğini ifade eden Çelik, ayrıca burada 563 alt işverenin de faaliyet gösterdiğinin anlaşıldığını kaydetti. Çelik, 44 işletmede toplam 3 bin 883, alt işveren bünyesinde de 18 bin 42 işçinin çalıştığının tespit edildiğini bildirdi.

İş Kanunu gereği iş sağlığı ve güvenliğini sağlamanın, risk analizi yapmanın işverenin sorumluluğu olduğunu hatırlatan Çelik, işçilerin de alınan tedbirleri uygulamakla görevli olduğunu belirtme gereği duydu.

Bir yaşamın bedeli 88-900YTL
Mevzuatta iş sağlığı ve güvenliğini sağlamayan iş yerlerine 88-900 YTL arasında ceza kesilmesi öngörüldüğünü söyleyen Çelik, rakamların, oranların düzenlenmesine dair çalışmalar yapıldığı bilgisini verdi. Bu bağlamda da sendikalara yüklenme fırsatı elde eden Çelik, yasaların sendikalara da bir takım sorumluluklar getirdiğini, sendikaların gelirlerinin yüzde 10'unu işçilerin eğitimine aktarması gerektiğini anımsattı.

Tersanelerde meydana gelen kazaların ağırlıklı olarak alt işverenlerin bulunduğu işletmelerde görüldüğünü ifade eden Çelik, tersanelerde yapılan denetimlerde bir takım tespitlerde bulunduklarını anlattı. Bakanlığın kazalara ilişkin tespitleri şunlar; Kayıt dışılık, riskli işlerin taşerona ihale edilmesi, yoğun iş trafiği, Tuzla'da alan yetersizliği söz konusu.Bakanlık bunların iş kazalarında ne kadar etkili olduğunu saptamaya çalıştığını açıklarken, işçi ve işveren temsilcileri ile bu başlıkları görüştü. 

Diğer yandan taşeronlaşmaya onay veren Bakanlık ve patronlar sadece bunun denetlenmesi üzerinde duruyor. Sektörde 2500 taşeronun çalıştığı bildiriliyor.

Çelik iş kazalarını anlayamıyor
Teftişlere rağmen iş kazası sonucu ölümlerin devam ettiği hatırlatılan Çelik, ''işverenin aldığı tedbirlerin eksikliğinden mi yoksa yasanın yetersiz olmasından mı kaynaklandığının'' sorulması üzerine, şöyle konuştu:

“7 tersaneyi gezdim. Gazeteci arkadaşlar sordu. Ben de gezdiğim yerlerde bir sorun görmediğimi ifade ettim, ancak 44 faal işletmenin olduğu bir alanda hepsinin eksikliklerini gezip görmek mümkün değil. Bu bir teftiş konusu. Müfettişlerimiz 5 aydır çalışmaların sürdürüyorlar. Burada da mevzuatın, işverenin, sendikaların bir ihmali genel itibariyle olmasa iş kazaları seri şekilde devam etmezdi. Bu toplantının amacı da 'bu konuda sendikalar, işveren ve bakanlık üzerine düşeni yapıyor mu?' bunu tespit etmeye çalışacağız.''

Tersanelerde yasa yok
Çelik, tersaneleri gündeme gelemsi kayıt dışılığının önemli bir sorun olduğunu, Türkiye'de iş gücü maliyetlerinin OECD ülkelerinin üzerinde olduğunu da bu vesile ile belirtirken, Taşeron ve alt işletmeyi kaldırma şeklinde değil, yasa amir hükmünün ne derce yerine getirildiği konusunda bir sorgulama içerisinde olduklarının altını çizdi. Taşeronlaşmanın yasalara uygun yapılıp yapılmadığına bakılacağını belirten Çelik, tersane raporunu bir ay içerisinde sonuçlandıracaklarını da açıkladı.

Limter-İş Genel Sekreteri Saygılı ise gazetecilere tersanelerde 4857 sayılı yasanın uygulanmadığını savunarak, ''tersanelerde yasa yok'' dedi.

Toplantıda Tuzla Tersaneler Bölgesini İnceleme Komisyonu'nun raporu hakkında da bilgi veren sendika yöneticileri, tersanelerdeki ölümlerin önüne geçebileceğini düşündüklerini aktardılar. Sendika, komisyona bakanlık ve GİSBİR'in de birer temsilci göndermesini ve iş cinayetlerine karşı ortak bir çalışmanı yürütülmesi gerektiğini söyledi. Limter-İş Sendikası ayrıca, taşeron sisteminin tamamen kaldırılmasını istedi. Bu talebe, Bakan Çelik ve GİSBİR Temsilcisi Bayrak, "Bu mümkün değil" yanıtını verdi.

Görüşmenin ardından açıklama yapan Limter-İş Sendikası Başkanı Cem Dinç, toplantıyı önemli bulduklarını belirterek, "Bu tür gelişmeler olumlu. Ancak şunu unutmamak gerek. Basın ve kamuoyunun etkisiyle bu toplantı gerçekleştirildi. Belirleyici olan işçilerin örgütlülüğüdür. Bundan sonra da taleplerimizin takipçisi olacağız ve yaygın bir örgütlenme çalışması içine gireceğiz. Taleplerimizi, tersane patronları imza atıncaya da mücadelemizi sürdürmeliyiz" dedi.