TMMOB'a bağlı EMO'da Tez-Koop İş'in yaptığı toplu iş sözleşmesiyle 1 Mayıs, tatil kabul edildi. İşçilerin çalıştığı bir gün olan 1 Mayıs için bu gelişme olumlu bir adım sayılırken 1 Mayıs'ın alelade bir gün değil, mücadele günü olmasından yola çıkılarak, tatilden ibaret kalmaması gerektiği üzerinde duruluyor.
soL Türk-İş'e bağlı Tez-Koop-İş Sendikası'nın Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Genel Merkezi ve bağlı iş yerlerinde çalışan işçiler adına yürüttüğü toplu iş sözleşmesi görüşmeleri 1 Mayıs'ın tatil olmasını da içeren bir anlaşmayla sonuçlandı. Varılan anlaşma doğrultusunda toplu iş sözleşmesine, "Uluslararası İşçi Sınıfının Birlik, Mücadele, Dayanışma Günü 1 Mayıs tatildir" hükmü eklendi.
1999'da yine Tez-Koop İş ile TMMOB arasında yapılan toplu iş sözleşmesinde 1 Mayıs resmi tatil günü olarak belirlenmişti.
"Tatil talebi unutuldu"
Tez-Koop-İş Sendikası 2 No'lu Şube Başkanı Haydar Özdemiroğlu, yaptığı açıklamada, işçi konfederasyonlarının yöneticilerinin her yıl 1 Mayıs'ta hükümet yetkililerini ziyaret edip 1 Mayıs'ın tatil olmasını istediklerini, ancak geri kalan 1 yıl boyunca bu talebi unuttuklarını söyledi.
Söz konusu tablonun muhtemelen bu yıl da tekrarlanacağını ifade eden Özdemiroğlu, ''Yaptığımız toplu iş sözleşmelerine bu hükmü ekleyerek, 1 Mayıs'ın adına uygun olarak kutlanabilmesi için bu günün tatil edilmesi talebini tabanda yükseltmeyi amaçlıyoruz. Bu konuya konfederasyonların girişimiyle çözüm getirilmemesi halinde bundan sonra özel sektör sözleşmelerine de benzer hükümler ekleyeceğiz'' dedi.
Kamuda çalışan işçiler adına yürütülecek toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde konunun gündeme getirilmesini istediklerini belirten Özdemiroğlu, şunları kaydetti:
''Türk-İş'in kamu toplu iş sözleşmelerinde bu yönde karar alınması için ısrarcı olması gerekiyor. Sendikalar olarak yıllardır işçiler, emekçiler açısından özel önemi olan 1 Mayıs'ın tatil olmamasının ezikliğini yaşıyoruz. İşçilerin birlik ve dayanışmasının yolunu açılabilmesi için işçilerin bir araya gelmesi lazım. Konfederasyonların birlikte mücadele etmesi isteniyorsa işçilerin 1 Mayıs'ta bir araya gelmesi için kararlılık gösterilmeli.''
"Tatil"den ibaret olmamalı
Uzmanlar, 1 Mayıs'ın yeniden tatil ilan edilmesinin, işçilerin 1 Mayıs eylemlerine katılmasını kolaylaştıracağı için olumlu olacağını, ancak bununla yetinilmemesi gerektiğini belirtiyorlar. 1 Mayıs'ın alelade bir izin günü değil, bir eylem günü olduğunun vurgulanması gerektiğini belirten uzmanlar, "tatil" nitelemesinin yanlış olduğunu dile getiriyorlar.
Konuyla ilgili görüş aldığımız Av. Ulaş Çam, bu anlayışın 1 Mayıs'ı mücadele bağlamından uzaklaştırarak sıradan bir tatil gününe indirgeyeceği uyarısını yapıyor ve ekliyor: "Tatil nitelemesinin tarihsel değeri olan ve ağır bedellerin sonucu anlam kazanmış bir gün için bunun bir haksızlık olduğu düşüncesindeyim. Bu anlayışın işçilerde 1 Mayıs'ı evde dinlenerek ya da piknikte eğlenerek geçirme düşüncesini oluşturması muhtemeldir."
Türkiye'de 1 Mayıs
İlk defa 1912 yılında İstanbul'da kitlesel bir eylemle kutlanan 1 Mayıs, 1923 yılında "Amele Bayramı" ilan edilmiş, hemen ertesi yıl ise kutlanması yasaklanmıştı.
1935 yılında "Bahar ve Çiçek Bayramı" adı ile ücretsiz tatil günü ilan edilen 1 Mayıs, cumhuriyet tarihinde ilk defa 1976 yılında Taksim Meydanı'nda kitlesel bir eylemle kutlandı. Ertesi yıl çok daha büyük bir katılımla yine Taksim Meydanı'nda düzenlenen 1 Mayıs kutlamalarındaysa halkın üzerine ateş açıldı. Polis panzerlerinin de halkın üzerine sürüldüğü olaylarda 34 kişi hayatını kaybetti.
Bu olayın ardından 1 Mayıs'ın kitlesel olarak kutlanması yeniden yasaklandı. 1980 yılına kadar korsan gösterilerle kutlanan 1 Mayıs, 12 Eylül darbesinin ardından resmi tatil günü olmaktan çıkartıldı.