www.soL.org.tr
Basın ‘Cumhuriyet Mitingi’ni nasıl verdi?
16 Nisan 2007, Pazartesi

“Cumhuriyet Mitingi” dünkü gazetelerde en geniş yer kaplayan haberdi. Kimi gazeteler mitingi farklı noktalardan ele alırken dinci basın saldırgan bir çizgi izledi.

resimsoL (ANKARA) Yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimleriyle birlikte tüm Türkiye’nin kilitlendiği ve önceki gün Ankara Tandoğan Meydanı’nda gerçekleştirilen “Cumhuriyet Mitingi” dünkü gazetelerin ana gündem maddelerinden biriydi. Kimi gazeteler mitingi farklı noktalardan ele alırken, dinci basın ise saldırgan bir tutum takındı. Dünkü gazetelerden kimileri haberi şöyle verdi:

Hürriyet: Gazete haberi sürmanşetten “En Güçlü İtiraz” başlığıyla verdi. Haberde miting için “Türkiye tarihinin en büyük mitingi” değerlendirmesinde bulunulurken, sadece Anıtkabir’i ziyaret edenlerin sayısının 370 bin olduğu bildirildi. Gazete haberi orta sayfasında reklamlar hariç tam sayfa olarak verirken, iç sayfalarda başlık olarak “Yüzde 65’in yüzbinleri” ifadesini kullandı. Mitinge katılan parti liderlerinin görüşlerine yer veren gazete, “Darbeci değiliz, devrimciyiz”, “Tayip baksana kaç kişi saysana” gibi alt başlıklara attı. Fotoğraf olarak ikisi de kuşbakışı olmak üzere Tandoğan Meydanı ve Anıtkabir’i gösteren gazete, manşetine Aksaray’da meydana gelen kazayı taşıdı.

Milliyet: Haber sürmanşetten “14 Nisan mesajı” başlığıyla verilirken, gazetenin manşetinde “Gezi Faciası” başlığıyla Aksaray’daki kaza haberi yer aldı. Anıtkabir’i ziyaret eden kişi sayısını da veren gazete, programda adı olmamasına karşın Prof. Dr. Nur Serter’in Kanaltürk Genel Yayın Yönetmeni Tuncay Özkan’ın konuşma yapmak üzere davet ettiği sırada yaşanan tartışma ve arbedeye de yer ayırdı. Ön sayfada Anıtkabir ziyaretinin, iç sayfalarda ise birçok fotoğrafla birlikte Tandoğan ve Anıtkabir’i içine alan alanın bir fotoğrafını kullanan gazete, iki sayfa halinde verdiği haberde “Tarihi mesaj” başlığı attı. Slogan ve pankartların ayrıntılı bir biçimde verildiği haberde, TRT’nin katılımcı sayısını az söylemesine gösterilen tepkilere de yer verildi.

Radikal: Gazete haberi manşetten “Erdoğan’a büyük uyarı” başlığıyla verirken, ön sayfada Tandoğan Meydanı’nı gösteren bir fotoğraf kullandı. Polisin mitinge olan katılım sayısına 70 bin, tertip komitesinin ise 1 milyon demesi arasındaki farka dikkat çeken gazete, iç sayfalarda tek sayfa halinde verdiği haberde “Erdoğan’a Tandoğan’dan sert mesaj” ve Prof. Dr. Birgül Ayman Güler’in sözüne referansla “‘Kemalist ordu konuşacak’ sözüne alkışlar” başlıklarını kullandı. TRT’ye gösterilen söz konusu tepkinin de verildiği haberde, gazeteci Tuncay Özkan’ın konuşması sırasında yaşanan arbede ve mitingde yapılan konuşmalara da kısmen yer verildi.

Cumhuriyet: Gazete “Ulusal uyanış” manşetiyle çıkarken, miting için “Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en büyük mitingi” denildi ve katılımcı sayısının 1 milyon olduğu savunuldu. Tandoğan Meydanı’nın dolduğunu gösteren bir fotoğraf ön sayfadan verilirken, iç sayfalarda başkalarının yanısıra meydanla birlikte Anıtkabir’e doğru uzanan kalabalığı gösteren bir fotoğraf kullanıldı. Gazete mitinge ilişkin haber-değerlendirmelerde, “Dipten gelen dalga”, “Gürül gürül halk hareketi”, “Ulusal dayanışma”, “Yüzbinler Ankara’ya sığmadı”, “Çankaya’da molla istemiyoruz”, “Laiklik vurgusu”, “Tehditler yurttaşı yıldırmadı” gibi başlıklar kullanılırken, “BBC, TRT’den daha duyarlı” başlığıyla TRT’ye yüklenildi. Haber gazetede 4 sayfa olarak verildi. “Kimler vardı kimler yoktu” başlıklı yazıda, “DİSK’in, Türk-İş’in, KESK’in, Eğitim-Sen’in, TMMOB’nin, TTB’nin koltukçu ve tabansız yöneticileri yoktu” ifadelerine yer verilirken, miting sayfalarda çok ayrıntılı bir biçimde yer aldı. Televizyon kanallarının haberi göz ardı etmeleri eleştirilen haberde, ayrıca katılımcıların, rektörlerin ve siyasilerin görüşlerine de yer verildi.

Sabah: Gazete kaza haberini manşetine taşırken, miting haberi ön sayfada orta göbekten “Yüzbinler Ata’ya koştu” başlığıyla ve alanın tamamını gösteren bir fotoğrafla birlikte sunuldu. Haber içerde iki sayfa halinde verildi. “Anıtkabir ‘Cumhuriyet’ için miting alanına döndü” ve “Miting Görkemli, Rakam Muhtelif” başlıkları kullanılırken, sayfa ortasında elinde Türk Bayrağı ve Mustafa Kemal posteriyle yürüyen bir “mini etekli” kız fotoğrafı kullanıldı. Konuşmaların aktarıldığı haberde, “Tuncay Özkan gerilimi” kısa bir şekilde verilirken, TRT’ye yönelik tepkiler görülmedi.

Akşam: Akşam Gazetesi haberi farklı bir yerden görmeyi tercih etti ve mitingi görmeyen televizyon kanallarının tutumunu eleştiri konusu yaparak, sürmanşetten “Yüzbinler yürüdü TV’ler uyudu” başlığıyla okuyucu karşısına çıktı. Gazete, haberin verildiği sayfalarda sadece Anıtkabir fotoğrafları kullanılırken, iç sayfalarda haberi iki sayfa halinde “Ankara’da Kırmızı Cumartesi” başlığıyla verdi. Haberde esas unsur olarak mitinge ilişkin notların yanı sıra, televizyon kanallarının “mitingi görmezden gelen tutumu” eleştirildi. Serdar Turgut da konuyu ele aldığı yazısında televizyon kanallarının çoğunun mitingi canlı vermemesini gündeme getirdi.

Evrensel: Haber gazetenin manşetinden “Mitingle uyarı” başlığıyla sunuldu. Mitinge “ulusalcı-milliyetçi” bir havanın hakim olduğuna dikkat çeken gazete, Tuncay Özkan’a kürsüden konuşma hakkı verilirken çok sayıda gazetecinin tartaklandığını bildirdi. Ön sayfada alanın yarısını gösteren bir fotoğraf kullanıldı. Haberde, mitingde yapılan konuşmalara ve Özkan’ın konuşması sırasında yaşanan arbedeye yer verildi.

Yeni Şafak: Gazete kaza haberine manşetine taşırken, miting haberini küçük bir şekilde sağ sütundan “Provokasyonsuz yürüyüş” başlığıyla cüppeli öğretim üyelerinin “Meclis’in kararı milletin kararıdır” yazılı bir billboard altından geçerken çekilen fotoğrafıyla verdi. Gazetenin haberi görmezden gelme politikasının yanı sıra, katılımcı sayısını 50 bin olarak vermesi dikkat çekti. CHP lideri Deniz Baykal'ın mitinge katılmasının yadırgandığı ileri sürülen haberde, katılan siyasi parti liderlerine değinilerek “Oy bekleyen mitinge geldi” ara başlığı kullanıldı.

Vakit: Gazete İzmit’te gerçekleştirilmek istenen “Başörtüsüne Özgürlük Mitingi”nde polisin göstericilere karşı mitingin izinsiz olduğu gerekçesiyle cop ve biber gazı kullanması olayını manşetine taşırken, “Cumhuriyet Mitingi” haberini ise ön sayfadan en alttan “Sarıkızcılar yürüdü” başlığıyla verdi. İç sayfalarda tek sayfa halinde verilen habere, gazetenin her zamanki saldırgan ve olayları çarpıtan uslubü damgasını vurdu. Söz konusu durumu özetleyen ara başlıklardan bazıları “Meyhanelere akın ettiler”, “Huzurevleri Ankara’ya taşındı”, “…Ve Bayanlara Taciz” şeklinde atıldı. Konuşmacılardan Birgül Ayman Güler’in adı “Gülgün” olarak yazılırken, mitinge katılanlar “otopazarındaki kalabalığa” benzetildi. “Çevredeki meyhanelerin dolduğu” yönünde yalan ifadeler kullanılan haberde, alanın fotoğrafı gösterilmezken, çoğunlukla öğretim üyelerinin fotoğrafları kullanıldı. Gazete mitinge katılımcı sayısına ilişkin olarak çeşitli kaynakların rakamları kullanılarak, kafa karıştırma yönünde haber yaptı. Öte yandan mitinge katılan üniversitelerin isimleri tek tek yazıldı.

Zaman: Gazete manşetine kaza haberini taşırken, haberi ön sayfada sağ sütunda verdi. Haber, diğer gazetelerden tamamen farklı bir yerden, Tuncay Özkan üzerinden mitingde yaşanan gerilim ve tartışmadan görüldü. Haberde “Tuncay Özkan’ın provokasyonu ADD’yi bile kızdırdı” başlığı kullanıldı. Mitingden çok kürsüde yaşanan arbede fotoğraflarına yer verilen haberde, Tuncay Özkan ile ilgili tartışma haberin ana unsuru oldu. “Özkan, kalabalığı provoke etmeye çalıştı. Kalabalık, tahriklere rağmen sağduyusunu kaybetmedi” denilen haberde, mitingde yapılan konuşmalara bir cümleyle değinilirken, siyasi parti liderlerinin değerlendirmeleri aktarıldı.

Öte yandan Yargıtay Eski Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş ile ADD Genel Başkanı Emekli Orgeneral Şener Eruygur’un birlikte çekilen fotoğrafları hemen hemen her gazetede yer aldı.

yazici   mail