HABER MERKEZİ AKP Sivas Milletvekili Selami Uzun polise olağanüstü yetkiler getiren yasa teklifini dün Meclis Başkanlığı’na sundu. “Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair” yasa teklifi, polise şüphelendiği herkesi ihtarda bulunmaksızın durdurup arama, ne zaman ne kadar şiddet uygulayacağına kendisi karar verme, kişileri gözaltı işlemi yapılmaksızın istediği kadar alıkoyabilme, hemen herkesin parmak izini alıp fotoğrafını çekme yetkisi getiriyor.

İstediğini durduracak, durdurmak için silah kullanabilecek
Yasa teklifine göre polis, kişileri ve araçları bilgi almak amacıyla da durdurabilecek; kimlik ibraz edilmesini isteyebilecek. Polis, kimlik sorgulaması süresince kişiyi ve aracı bekletebilecek. Bu sorgulama işlemi sırasında kimlik bilgileri kayda geçirilebilecek. Kişilerin ve araçların durdurulması için gerektiğinde zor ve silah kullanabilecek. Polis görevini yaparken direnişle karşılaşması halinde silah kullanabilecek, ‘dur’ çağrısına uymayan kişinin yakalanması için silahla ateş edebilecek.

Her işlemde parmak izi alınacak
Polis, sadece suç sebebiyle değil, diğer her türlü görevi sırasında hakkında bir işlem yaptığı kişinin parmak izini alacak ve fotoğraflarını kayda alacak. Bunları saklayabilecek. Polis; her çeşit silah ruhsatı, sürücü belgesi, pasaport veya pasaport yerine geçen belge almak için başvuruda bulunan, başta polis olmak üzere, genel veya özel kolluk görevlisi ya da özel güvenlik görevlisi olarak istihdam edilen, Türk vatandaşlığına başvuruda bulunanlardan parmak izi alacak. Sığınma talebinde bulunan veya gerekli görülmesi halinde, ülkeye giriş yapan sair yabancı, gözaltına alınan kişilerin parmak izi alınacak. Parmak izleri fotoğraflarla birlikte kayda geçilerek saklanacak. Bu bilgiler mahkeme, hakim, Cumhuriyet savcısı ve kolluk tarafından kullanılabilecek. Parmak izleri ve fotoğrafların sisteme kaydedilmesi ve bu kayıtlardan yararlanmaya ilişkin usuller İçişleri Bakanlığı’nın çıkaracağı yönetmelikle düzenlenecek. Sisteme kayıtlı olan parmak izi ve fotoğraflar, kişinin ölümünden itibaren 10 yıl; kayıt tarihinden itibaren 80 yıl geçtikten sonra sistemden silinecek.

Arama izni mülki amire
Polis, Terörle Mücadele Kanununda tanımlanan suçlara karşı istihbarat toplayacak her türlü beşeri ve teknik imkanlardan yararlanacak. Ayrıca, uyuşturucu, örgüt, silahlı örgüt, kaçakçılık, silah kaçakçılığı suçlarına karşı da istihbarat faaliyetinde bulunurken sulh ceza hakiminin kararının gecikmesi halinde mülki amirinin yazılı emriyle kişilerin üstlerini, araçlarını, özel kağıtlarını ve eşyasını arayabilecek.

Önleme araması her yerde
Önleme arama yetkileri yeniden düzenlendi. Buna göre sulh ceza hakiminin kararının gecikmesi halinde mülki amirinin yazılı emriyle kişilerin üstleri, araçları, özel kağıtları ve eşyası aranacak, gereken tedbirler alınacak. Polis gerekirse kişilerin konutuna ve işyerine girebilecek.

Önleme araması toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin yapıldığı yerler ve yakın çevrelerinde, oda ve sendikaların genel kurul toplantılarının yapıldığı yerin yakın çevresinde, halkın topluca bulunduğu ve toplanabileceği yerlerde her derece öğretim ve eğitim kurumunda ve üniversitelerde, her türlü toplu taşıma aracında, seyreden taşıtlarda yapılabilecek.

Spor karşılaşması, miting, konser, festival, toplantı ve gösteri yürüyüşü ve benzeri toplumsal etkinliklerin düzenlendiği veya aniden toplulukların oluştuğu haller, gecikmesinde sakınca bulunan hal var sayılacak.

Polis, tehlikenin önlenmesi veya bertaraf edilmesi amacıyla güvenliğini sağladığı bina ve tesislere gelenlerin; unvan, sıfat veya görevlerine, diğer özel kanunlarla kendilerine tanınan istisnalara ve herhangi bir emir veya karar olmasına bakılmaksızın, üstünü, aracını ve eşyasını teknik cihazlarla, gerektiğinde elle kontrol etmeye ve aramaya yetkili olacak. Bu yerlere girmek isteyenler, kimliklerini, sorulmaksızın ibraz etmek zorunda olacak.

Zor kullanma yetkisi
Polis, görevini yaparken direnişle karşılaşması halinde, bu direnişi kırmak amacıyla ve kıracak ölçüde zor kullanmaya yetkili kılınıyor. Zor kullanma yetkisi kapsamında, direnmenin mahiyetine ve derecesine göre ve direnenleri etkisiz hale getirecek şekilde kademeli olarak artan nispette bedeni kuvvet, maddi güç ve kanuni şartları gerçekleştiğinde silah kullanılabilecek. Bedeni kuvvet; polisin direnen kişilere karşı veya eşya üzerinde doğrudan doğruya kullandığı bedeni gücü, maddi güç ise polisin direnen kişilere karşı veya eşya üzerinde bedeni kuvvetin dışında kullandığı kelepçe, cop, basınçlı su, göz yaşartıcı gazlar veya tozlar, fiziki engeller, polis köpekleri ve atları ile sair hizmet araçlarını ifade edecek.

Ne kadar zor kullanacağını kendisi belirleyecek
Zor kullanmadan önce ilgililere direnmeye devam etmeleri halinde doğrudan doğruya zor kullanılacağı ihtarı yapılacak. Ancak, direnmenin mahiyeti ve derecesi göz önünde bulundurularak, ihtar yapılmadan da zor kullanılabilecek.

Polis, zor kullanma yetkisi kapsamında direnmeyi etkisiz kılmak amacıyla kullanacağı araç ve gereç ile kullanacağı zorun derecesini kendisi takdir ve tayin edecek. Ancak, toplu kuvvet olarak müdahale edilen durumlarda, zor kullanmanın derecesi ile kullanılacak araç ve gereçler, müdahale eden kuvvetin amiri tarafından tayin ve tespit edilecek.

Polis, kendisine veya başkasına yönelik bir saldırı karşısında, zor kullanmaya ilişkin koşullara bağlı kalmaksızın, TCK'nın meşru savunmaya ilişkin hükümleri çerçevesinde savunmada bulunacak.

Silah kullanma yetkisi
Polis; meşru savunma hakkının kullanılması kapsamında, bedeni kuvvet ve maddi güç kullanarak etkisiz hale getiremediği direniş karşısında, bu direnişi kırmak amacıyla ve kıracak ölçüde, hakkında tutuklama, gözaltına alma, zorla getirme kararı veya yakalama emri verilmiş olan kişilerin ya da suçüstü halinde şüphelinin yakalanmasını sağlamak amacıyla ve sağlayacak ölçüde silah kullanmaya yetkili olacak.

Polis, silah kullanmadan önce kişiye ''dur'' çağrısında bulunacak. Kişinin bu çağrıya uymayarak kaçmaya devam etmesi halinde, önce uyarı amacıyla silahla ateş edilebilecek. Buna rağmen kaçmakta ısrar etmesi dolayısıyla ele geçirilmesinin mümkün olmaması halinde ise kişinin yakalanmasını sağlamak amacıyla ve sağlayacak ölçüde silahla ateş edilebilecek.

Polis, direnişi kırmak ya da yakalamak amacıyla zor veya silah kullanma yetkisini kullanırken, kendisine karşı silahla saldırıya teşebbüs edilmesi halinde, silahla saldırıya teşebbüs eden kişiye karşı saldırı tehlikesini etkisiz kılacak ölçü ve oranda duraksamadan silahla ateş edebilecek.