28 Haziran 2006, Çarşamba
Avrupa Konseyi, CIA’in Avrupa’daki işkence merkezlerine karşı ABD ile “diyalog” içinde olma kararı aldı. Konuyla ilgili herhangi bir yaptırım öngörülmüyor.
DIŞ HABERLER Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nde (AKPM) dün yapılan genel kurul oturumunda CIA'in Avrupa'daki yasadışı faaliyetlerinin araştırılması için bir alt komisyon kurulması kararlaştırıldı.
İsviçreli parlamenter Dick Marty'nin, CIA'in terör şüphesiyle gözaltına aldığı kişilere Avrupa'daki bazı gizli merkezlerde işkence yaptığı ve bu kişileri yasadışı uçuşlarla Guantanamo üssüne naklettiği doğrultusunda Haziran ayı başında sunduğu rapor ve buna bağlı karar tasarısı AKPM'de oylanarak kabul edildi. 95 parlamenterden 16'sı kararın aleyhinde oy kullandı. Kararda Avrupa Konseyi ülkelerinden CIA'in kıtadaki yasadışı faaliyetlerinin ortaya çıkması için daha derin araştırma yapmaları, ABD ile yaptıkları ikili anlaşmaların insan haklarına uygunluğunu daha yakından denetlemeleri istenirken, gene üye ülkelere gizli servislerinin yasadışı işlere karışmalarını engellemek için yasal mevzuatlarını gözden geçirmeleri tavsiyesinde bulunuldu.
Marty'nin 67 sayfalık raporunda CIA'in kurduğu "küresel örümcek ağı"na doğrudan katılan veya göz yuman ülkelerin listesi yer alıyor. Türkiye'nin de içinde bulunduğu bu listede İsveç, Bosna Hersek, İngiltere, İtalya, Makedonya, Almanya, Polonya, Romanya, İspanya, Güney Kıbrıs, İrlanda, Portekiz ve Yunanistan var. Bu ülkeler, CIA'in tutukladığı kişileri yasadışı olarak taşıdığı uçaklara aktarma yapmak, uçuş izni vermek ve topraklarında gizli gözaltı merkezleri açmaya izin vermekle suçlanıyor. Raporda, sözkonusu ağın Clinton döneminde kurulduğu belirtilirken, bu ağın Türkiye'de kullandığı hava sahasının İncirlik üssü olduğu belirtiliyor. AKPM'de kabul edilen kararda "teröre karşı savaşmaya kararlıyız, ancak bunu yaparken uygun araçlar kullanmalıyız" ifadesine yer verilirken, "terörizm tehlikesine karşı ortak ve doğru bir küresel strateji geliştirmek için ABD'yi de içine alan uluslararası düzeyde bir inisiyatif oluşturulması" çağrısında bulunuyor.
Oturuma AB Komisyonu adına katılan, adalet ve içişlerinden sorumlu temsilci Franco Frattini ise AB ülkelerinin gizli servisleri arasında işbirliği konusunu ön plana çıkardı. Frattini, konunun Washington ile diyalog vasıtasıyla çözümlenmesinden yana olduklarını dile getirdi. Strazburg'daki Avrupa Konseyinin bu kararının “ilan et, utansın” (name and shame) niteliği taşıdığı ve kısa vadede herhangi bir yaptırımı olmayacağı belirtilirken, sözkonusu kararın Avrupa Birliği ile ABD arasında ticari olmayan uçuşlar ve hava üslerinin kullanımı konusunda yeni bir pazarlığa zemin hazırladığı yorumları yapılıyor.
