soL TCDD'ye ait Derince Limanı'nın işletme hakkı dün yapılan ihale ile 36 yıllığına özel sektöre devredildi. Beş grubun teklif verdiği ihalenin açık artırma bölümünde tek teklifi veren Türkerler grubu limanın işletme hakkını 195 milyon 250 bin dolara aldı. Liman için biçilen muhammen bedelin 194 milyon dolar olduğu, teamül olarak muhammen bedele bu kadar yakın bir fiyatın geçerli sayılmaması gerektiği ifade ediliyor.

Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nda yapılan ve ÖİB Başkan Yardımcısı Hasan Köktaş'ın komisyon başkanlığını yaptığı ihaleye Akfen Holding, Türkerler İnşaat, Global Altyapı, Çelebi Holding-Kocaeli Sanayi Odası Ortak Girişim grubu ve Limak İnşaat katıldı. Kapalı zarfla teklif verilen turda en yüksek teklif 120 milyon dolar oldu. İkinci elemeli turun ardından açık artırmaya Türkerler, Çelebi ve Global aldı. Açık artırma 250 bin dolar aralıkla 195 milyon dolardan başladı, Türkerler 195 milyon 250 bin dolar verirken, Çelebi ve Global Holding ihaleden çekildi. Derince Limanı ihalesine katılan grupların ortak özelliği son yıllarda deneyimleri olsun olmasın bu tür ihalelerin tümüne giriyor olmaları. Bir diğer özellikleri de bu tür ihalelere girerken ya da girdikten sonra mutlaka bir yabancı ortağın devreye girmesi. Global'in Ofer ve Hutchison'la ilişkileri, Limak'ın Tekel alkollü içecekler (Mey İçki) deneyimi, Akfen'in Mersin Limanı'nı PSA ile ortak alması ilk akla gelen örnekler.

Körfez'in en "liman" tesisine biçilen fiyat güldürüyor
Liman işletmeciliği konusunda hiçbir deneyimi ve konuyla dolaylı da olsa hiçbir ilgisi bulunmayan Türkerler'in bir tür "taşeron" olarak hareket ediyor olma ihtimali dışında ihalenin en çok dikkat çekilen bir başka yönü de fiyatın çok düşük olması. Haydarpaşa Limanı'nın kapatılmasına karar verilmiş durumda. Ekipmanının da Derince Limanı'na taşınması planlanıyor. Bu nedenle Haydarpaşa Limanı, diğer altı TCDD limanı ile birlikte özelleştirme kapsamına alınırken dışarıda bırakılmıştı. İstanbul'da Ambarlı'da bulunan diğer konteyner elleçleyebilen limanların da artık yetersiz kaldığı biliniyor. Sadece Marmara Bölgesi'nin değil Türkiye sanayisinin önemlice bir bölümünün yoğunlaştığı Gebze-Kocaeli hattında konteyner elleçleyebilir liman sayısı ve elleçleme kapasiteleri son derece sınırlı. Bu bölgenin konteynerize yükleri ya Haydarpaşa Limanı'ndan ya da Ambarlı'daki limanlardan gidip geliyor.

Derince Limanı'nda 1999 depreminin yarattığı hasarın giderilmesi ve gerekli ekipmanın getirilmesiyle rahatlıkla konteyner elleçlenebileceği, değerinin de bugünkü faaliyetler üzerinden değil, bu potansiyel üzerinden düşünülmesi gerektiği ifade ediliyor. Geçtiğimiz yıl bölgede henüz altyapısı bile bulunmayan, sadece düz alanı ve izinleri bulunan Evyap'a ait liman sahası Dubai Port tarafından 105 milyon dolara satın alınmıştı. Tüm bunlar birlikte düşünüldüğünde Derince Limanı'nın Türkerler'e hediye edildiği ifade ediliyor.

İzmit Körfezi'nde projeler dışında Derince'nin fiziksel olanaklarına sahip liman bulunmuyor. Bölgedeki tesisler daha küçük, rıhtım ve geri saha gibi önem taşıyan unsurlar açısından dezavantajlı, daha çok kuru yük elleçlemesine uygun tesisler. Derince Limanı'nın taliplileri deprem hasarı ve konteynere uygun hale getirmek için ciddi yatırım yapmak gerektiğini öne sürerek ihale öncesinde ÖİB yetkilileri ile birlikte değeri aşağıya çekmek için yoğun çaba harcadı. Oysa 50-60 milyon dolarlık yatırımla Derince Limanı'nın Haydarpaşa Limanı'nın mevcut durumundan daha yüksek kapasiteli ve daha modern ekipmana sahip bir liman haline gelebileceği ifade ediliyor.

Türkerler: AKP'nin elinden tuttuklarından
Türkerler grubu, AKP'ye özellikle de Tayyip Erdoğan'a yakınlığıyla tanınıyor. Emine Erdoğan'ın ile akrabalık bağı olduğu söylenen grup, Erdoğan'ın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı döneminden başlayarak serpilip gelişme göstermiş. İstanbul ve Ankara belediyeleri için yaptıkları inşaatlar portföylerinde önemli yer tutuyor. Bu büyümenin ardından başka sektörlere de açılan grup, Uzanların çimento fabrikaları satılırken ihalelerde boy göstermiş Urfa ve Ladik çimento fabrikalarını almıştı. Ladik Çimento'yu daha sonra Akçansa'ya (Sabancı grubuna) devreden grup AKP iktidarı döneminde edindiği serveti nereye koyacağını bilemeyen, açılan tüm ihalelerde boy gösteren gruplar arasında yer alıyor.