soL Sağlık hizmetlerinin tamamen piyasaya emanet edilmesini öngören "Sağlıkta Dönüşüm Programı"nın bir alt bileşeni olarak hazırlanan "Kamu Sağlık İşletmeleri Pilot Uygulaması Hakkında Kanun Tasarısı" TBMM gündemine alınıyor. Bu yasal düzenlemelerle, devlet memurlarının güvenceli çalışması tarihe karışacak, sözleşmeli personel yasası gelecek. Hastanelere kamu bütçesinden pay ayrılmayacak, her hastane başının çaresine bakacak. Maaşlara destek olan ek ödemeler, artık hastanenin büyük ihtiyaçları döner sermayeden karşılanacağı için, ancak döner sermayeden kaldığı kadar çalışanlara dağıtılacak.

60. hükümetin gündeminin ilk sıralarında yer alması beklenen kanun tasarısı, özü itibariyle hastanelerin işletmelere dönüştürülmesini içeriyor. 2000-2001 yıllarında SSK hastanelerinin işletmeye dönüştürülmesi için hazırlanan yasanın bir devamı niteliğindeki yeni taslak, tüm sağlık bakanlığı hastanelerini ayrı ayrı işletmeler ya da iller düzeyinde birleşik işletmeler haline dönüştürmek için pilot uygulamayı başlatıyor.

Kar/zarar hesabıyla yönetilen birer işletmeye dönüştürülecek hastanelerde, hizmet verimlilik kıstası üzerinden değerlendirilecek. Nitekim "Görev, yetki ve sorumluluklar" başlığı altında "Hizmetlerin mevzuata, stratejik plan ve performans programına uygun yürütülmesini sağlamak, halk ve çalışan memnuniyetini, verimlilik ve kalite standartlarını geliştiren tedbirler almak" maddesine yer veriliyor.

Bakanlıkça işletmelere verilecek "performans" puanı, o hastanenin işletmeye dönüştürülmesi veya sınırlandırılmasında esas alınacak. Hastanelerin puanlara göre (A),(B),(C),(D) ve(E) olmak üzere 5 sınıfa ayrılması planlanıyor. (D)sınıfına düşen hastaneler -işletmeler- verilen süre sonunda (C) veya üstüne çıkamadığında veya (E) sınıfına düştüğünde İşletmeye yapılan tüm görevlendirmeler Başkanlıkça sona erdirilecek.  Yeniden (C) sınıfına çıkıncaya kadar Başkanlıkça görevlendirilen kişilerce yönetilecek.

Sağlık işletmesi yönetim kurulu üyelerinin atanmasında da sağlıktan ziyade ticarette "uzman" kişilerin tercih edileceği anlaşılıyor. Nitekim işletmeye dönüştürülecek hastaneyi yönetmesi öngörülen kurulda, ticaret ve sanayi odalarınca belirlenen bir üye de yer alıyor.

Yoksullara hastane kapılarını tamamen kapatan işletmecilik mantığı, sağlık emekçilerine dönük de bir dizi saldırı içeriyor. Taslakta hastanelerin kendi olanaklarıyla hizmet yürütmesi vurgulanırken, işletmelerde çalışan personelin her türlü ödemelerinin işletme bütçesinden karşılanması öngörülüyor. Böylece piyasanın rekabet ortamına teslim edilen hastanelerde kar-zarar hesabıyla sağlık emekçilerin ücretleri üzerindeki baskının daha da arttırılması hedefleniyor.

Ayrıca personelin sözleşmeli olarak istihdam edileceği bu işletmelerde, "belirli sürede bitirilmesi gereken işler söz konusu olduğunda, sözleşmeli personel normal çalışma saatleri dışında veya hafta tatili ve resmi tatillerde de çalışmak zorundadır. Bu çalışmaları karşılığında sözleşmeli personele herhangi bir ek ücret ödenmez" ifadesine yer veriliyor.

Yerel yönetimlere devir hazırlığı
Yasa taslağının gerekçe bölümünde, sağlık hizmetlerinin yerel yönetimlere devrini savunan ifadeler dikkat çekiyor. Taslak, "Sağlık Bakanlığı merkez teşkilatını esasında mahallince yürütülmesi gereken hizmetlerin yükünden kurtaracak altyapı çalışmaları"nın bir parçası olarak tanımlanıyor. Sözleşmeli sağlık personeli istihdamı, döner sermaye uygulamalarındaki düzenlemeler aracığıyla hastanelerin kendi gelirlerini edinmeye teşvik edilmeleri, verimlilik kriterinin öne çıkarılması gibi adımlarla hastanelerin merkezden özerkleşmesi ve piyasa koşullarına adaptasyonu hedefleniyor.