DIŞ HABERLER Nobel ödüllü ekonomist Joseph Stiglitz ABD ekonomisindeki durgunluğun nedeninin Irak savaşı olduğunu savundu.

ABD yönetiminin savaşın maliyetlerini küçümsediği vurgusunda bulunan Stiglitz "Üç Trilyon Dolarlık Savaş" adlı kitabında 5 yıldır süren savaşın ABD hazinesine maliyetinin 845 milyar dolar olduğunu ifade etti. Petrol ihracatının artmasıyla savaşın giderlerinin karşılandığının doğru olmadığını belirten ekonomist, "Savaşların ülkelerin ekonomilerini düzelttiğine artık hiçbir ekonomi uzmanı inanmıyor" dedi.

Stiglitz ve kitabın diğer yazarı Linda Bilmes toplam gerçek maliyetin en iyimser tahminle 3 trilyonu bulduğunu ve bunun İkinci Dünya Savaşı maliyetini geçeceğini söylüyor. Doğrudan maliyetler savaşın giderlerini harcamak için girilen borçları, eve dönen gazilerin sağlık giderlerini, hasar görmüş askeri mühimmatın yenilenmesini ve savaşın neden olduğu operasyonel sorunları çözmek için yapılan harcamaları kapsıyor. Bu sayılan kalemler dışında artan petrol fiyatları, artan sosyal harcamalar ve diğer makroekonomik giderler ise sayılmıyor.

Bilmes rakamlarla ilgili bir fikir oluşturmak için kitapta birkaç örneğe de başvurmuş. Mesela ABD otizm araştırması için yıllık olarak 108 milyon dolar ayırmış, bu miktar Irak'ta her dört saatte bir gider hanesine yazılıyor. 1 trilyon doların neye karşılık geldiğini ise Bilmes oldukça manidar bir örnekle açıklamış: 1 trilyon dolar 15 milyon öğretmeni istihdam edebilir ya da 43 milyon öğrenciye devlet üniversitesinde 4 yıllık burs sağlayabilir. Yazarlar ayrıca toplam 3 trilyonluk değeri hesaplarken oldukça mutedil olduklarını ve gerçek değerin bunu da aşabileceğini ifade etti.

ABD ekonomisine savaşın etkisi
Kitapta, savaşın özellikle borçlar konusunda etkili olduğunu, son dönemde ABD ekonomisinin borca dayalı olarak yaşadığı belirtildi. Savaşın ayrıca ABD'nin güncel ekonomik sorunlara müdahale etme yöntemlerini de etkilediğini vurgulayan Stiglitz, "Amerika'nın mali kurumları bir sorunla karşılaştığında yüzünü hemen Ortadoğu'da kapitalizmin geliştirilmesi için zengin fonlara dönüyor ve düşük oranlı faizle kredi veriyor" açıklamasında bulundu. Bunun nedeninin açık bir şekilde yüksek petrol fiyatı olduğunu ifade eden Stiglitz "Savaş ABD'nin daha fazla borç para almasına neden oldu. ABD'de likit fon kaynakları olmadığı için de Ortadoğu'ya yöneldi" dedi.

Yazarlar ayrıca Pentagon tarafından verilen raporlarda 30 bin yaralının ve 40 bin hizmetlinin savaş nedeni dışında yaralanma ve hastalıklardan dolayı tedavi harcaması yapıldığı bildirildi. Bilmes resmi Savunma Bakanlığı değerlendirmelerini yasaklı bir siteden edindiğini ifade etti.