HABER MERKEZİ Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu'nda, uluslararası gıda tekeli Cargill'in çıkarlarını korumak için yapılan değişikliğin tartışmalı 6. maddesinin Çarşamba günü Anayasa Mahkemesi tarafından yürütmesinin durdurulmasının ardından Başbakan Erdoğan'dan ilk açıklama geldi.

"Üzgünüm, kabullenemiyorum"
Üyeleri arasında Cargill'in de bulunduğu Uluslararası Yatırımcılar Derneği YASED tarafından düzenlenen "Fırsatlar Ülkesi Türkiye" başlıklı konferansın son oturumuna katılan Erdoğan yaptığı konuşmada, "Cargill ile ilgili o konudan bir başbakan olarak ben de üzgünüm. Ben böyle bir şeyi bir başbakan olarak kabullenemiyorum. Ülkemde böyle bir yatırım yapılacak, yasal düzenlemeler yapılacak, her şey olacak ama ondan sonra birkaç kişinin attığı adımla siz kalkıp burada çalışan bir tezgahı engelleyeceksiniz" sözlerine yer verdi.

Cargill Avrupa Başkanı Bram Klaeijsen tarafından dev şirketin Türkiye'de yaşadığı sorunlara dair yapılan sunumun ardından söz alan Erdoğan ayrıca "Her şey olmuş, bitmiş, ondan sonra kalkıp biz ön keseceğiz. Bu yaklaşımları doğru bulmak mümkün değil" dedi.

Cargill'in "sorun"ları
Cargill'in Osmangazi'de bulunan fabrikası birinci sınıf tarım arazisi üzerine kurulmuş bulunuyor. Bu arazilerin tarım dışı faaliyetler için kullanılması Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu'nda yasaklanmış durumda. Ancak Cargill meselesi'nin Erdoğan ile ABD Başkanı George Bush arasında yapılan bir görüşmede de gündeme gelmesinin ardından, hükümet ilgili kanunda değişiklik yapılmasına dair bir kanun tasarısı hazırlamış ve 31 Ocak tarihinde TBMM'den geçirilmişti.

Tartışmalı madde
Kanunun Anayasa Mahkemesi tarafından "aleyhteki yargı kararlarına rağmen şirketlere etkinliklerini sürdürme hakkı tanıyan yasanın, Anayasa'ya aykırılığı konusunda ciddi emareler bulunduğu" ve "telafisi imkansız zararlara yolaçılabileceği" gerekçesiyle iptal edilen 6. maddesi, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu'na şu geçici maddeyi ekliyor:

"11/10/2004 tarihinden önce, gerekli izinler alınmadan tarım dışı amaçlı kullanıma açılmış bulunan arazilerin istenilen amaçla kullanımı için, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içerisinde Bakanlığa başvurulması, hazırlanacak toprak koruma projesine uyulması ve tarım dışı kullanılan tarım arazilerinin her metrekaresi için beş Yeni Türk Lirası ödenmesi şartıyla izin verilir.

Söz konusu arazi ve tesislerin istenilen amaçla kullanımı için çeşitli kurumlardan alınması gerekli ruhsat, izin gibi işlemler Bakanlığa başvuru tarihinden itibaren 2 yıl içerisinde tamamlanıncaya kadar başvuru sahipleri faaliyetlerine devam ederler. Bu süreler içerisinde gerekli izinleri alamayanların üretim faaliyetleri ilgili idarelerce durdurulur.

Tarım arazisi vasfından çıkarılan araziler, ilgili kuruluşlarca başvuru sahibinin isteği doğrultusunda vasfını değiştirir."