soL Kriz bahanesiyle işten çıkarmalar hemen hemen bütün sektörlerde yaşanıyor. Özellikle tekstil sektöründe kriz lafını ağzından düşürmeyen patronlar, işçi maliyetlerinden kurtulmanın yolunu fason üretime geçişte buldular. İşçilerinden kurtulan fabrikalar yerlerinden sökülüyor, başka ülkelerde yeni bir sömürü çarkını kurmak üzere yola çıkıyor.

Çark nasıl işliyor?
2006 başlarında tekstil patronları kriz olduğu, kâr edemedikleri gerekçesi ile KDV’nin düşürülmesi, teşvik kredilerinin verilmesi, asgari ücretin bölgesel olması gibi isteklerle AKP hükümetiyle pazarlık masasına oturmuşlardı. Hükümetten istediklerini alamayan patronlar bunu işçilere tehdit olarak kullanıp onları sigortasız (fason) çalıştırmaya, ve hatta fabrikalarını küçültüp üretimi iş gücünün daha ucuz olduğu ülkelere taşımaya başladılar.

Türkiye’nin tekstil üretiminde büyük paya sahip illerimizden Denizli’de de bu durumun bir çok örneği görüldü. Üretim sürekli artmasına ve ihracat rakamları memnuniyet verici olmasına rağmen, ücret ödemeleri 2-3 ay gecikmeye başladı. Zorunlu mesai arttırıldı ancak mesai ücretleri düşürüldü. Sonunda işçiler tazminatlarını almadan çıkışlarını alıp aynı fabrikada sigortasız fason olarak çalışmaya zorlandı.

Hakkımızı yiyenlerin ipliği pazara
Denizli’de yaşanan işten çıkarmaların mağdurları, tekstil işçileri yaşananları anlatıyor:

“Tekstilin patronları sürekli kâr edemediklerinden yakınıp hükümetten teşvik istiyorlar. Aldıkları teşviklerle ne yaptıkları belli değil. Ama üretime yönelik olmadığından eminim. Çünkü yatırım yapacağız diye devletten bir sürü desteği alırken bizi de kriz bahanesiyle işten çıkarıyorlar.”

“Kriz var diye işçilerine üç ay boyunca maaş vermeyen Atak Tekstil, Özbekistan’a fabrika açtı. Denizli’deki fabrikasını ise battı gösterip tüm işçilerini çok düşük tazminatlarla işten çıkardı. Denizli’deki üretimini ise halen fason olarak gerçekleştiriyor.”

Bir diğer örnekte ise Denizli’nin en köklü kuruluşlarından olan Küçüker Tekstil, krizi bahane ederek sigortalı bütün işçilerini işten çıkarıp, aynı işçileri fason olarak çalıştırmaya başladı.

“Denizli’de bunlar gibi bir çok patron kârlarını artırmak için işçilere aynı oyunu oynadı. Gerçekte ise daha fazla kâr elde edebilmek için haklarımızı elimizden alan patronlar daha da zenginleşti, bizim koşullarımız ise günden güne kötüye gidiyor.”