DIŞ HABERLER Bolivya ve Brezilya arasında yapılan bir anlaşmayla Petrobras'dan Brezilya'ya yapılacak doğal gaz desteğinin devamı garanti altına alındı.

Bolivya'nın en büyük doğal gaz üretim alanları olan San Alberto ve San Antonio'da üretim yapan Petrobras ve Bolivya hükümeti son dakika anlaşması yaptı. Ancak anlaşma gaz fiyatlarının ve Petrobras'a ait iki şirketin akıbeti ile ilgili ayrıntıyı içermiyor.

Petrobras Bolivya'dan günde 26 milyon metreküp doğalgaz alıyor, ancak anlaşma şartlarına göre bu rakam günde 30 milyon metreküpe kadar yükselebilir. Bolivya'dan alınan doğalgaz Brezilya'nın gaz ihtiyacının sadece yarısını karşılayabiliyor. Şirket CEO'su Sergio Gabrielli'nin açıklamasına göre, anlaşma her iki ülkenin birer adım geri atmasıyla sağlandı ve anlaşmanın ayrıntıları basına sızmamış olmasına rağmen Estado haber ajansına göre Petrobras, Evo Morales'in 1 Mayıs'ta ilan ettiği üzere yüzde 82 değil, yüzde 50 vergi ödeyecek. Üretim gelirinin bir kısmı yeni yatırımlar için Petrobras şirketine kalırken, geriye kalan gelir iki ülke arasında kâr olarak paylaşılacak. Bu durumda Petrobras ne kadar çok yatırım yaparsa o kadar kârlı olacak. Bu durumun Petorbras'ı sadece hizmet sağlayıcı olmak konumundan da kurtardığını dile getiren şirket yetkilileri, anlaşmanın her iki tarafı da tatmin edeceğini ifade etti. Ancak Petrobras, Bolivya devletine ait olan ve kârı paylaşan Yacimientos Petroliferas Fiscale Bolivianos'un bir süre sonra Bolivya'daki yatırımlarına müdahale edeceği endişesini taşıyor.

Brezilya, doğalgaz konusunda ülkenin Bolivya'ya olan bağımlılığını azaltmak için projeler geliştirmeye çalışırken, Bolivya hafta sonunda ülkede bulunan İspanya-Arjantin petrol şirketi Repsol-YPF (REP) ve Total SA (TOT) ile de yeni anlaşmalar imzaladı. Bolivya'daki diğer yabancı şirketler için Cumartesi son gün olma niteliği taşıyordu. Morales 1 Mayıs'ta verdiği kararla şirketler kamulaştırmayı kabul etme ya da ülkeyi terk etme arasında bir tercihte bulunmaları gerektiğini bildirmişti.

"Halkımın gücünce inanıyorum"

Yapılan anlaşmalar hâlihazırda Bolivya kongresinin onayını beklerken toprak reformu ile ilgili süreç de devam ediyor. Senatoda az farkla üstünlüğe sahip olan muhaliflerin Morales'in toprak reformu kararına karşı çıkması hükümetin topraklara el koyma kararını güçlendirecek gibi görünüyor. Morales'in partisinin çoğunlukta olduğu Alt Meclis'in toprak reformunu Çarşamba günü onaylamasına karşın son kararı senato verecek. Morales hükümetinin 27 sandalyeli senatoda 12 sandalyesi bulunuyor.

Muhalefet partilerine bağlı altı yerel yönetim ise Alt Meclis'in iktidar partisi MAS'ın etkisi altında olduğu ve anayasal meclis kurallarının ihlal edildiği gerekçesiyle hükümetle ilişkilerine son verdiklerini açıkladılar. Morales ise yönetimin şeffaf ve dürüst bir işleyişe sahip olduğunu söyleyerek endişe doğuracak bir neden olmadığını ifade etti.

Öte yandan yasadışı olarak ele geçirilmiş ya da kullanılmayan toprakların yoksul köylülere dağıtılmasını öngören reform, özellikle yerli halktan büyük destek görüyor. Bolivya lideri Morales düzenlediği basın açıklamasında Senato'nun kararı reddetmesi durumunda halkın bu karara karşı çıkarak ayaklanacağını, nitekim kendisinin de kamulaştırma ve toprak reformu sözüyle başkanlığa geldiğini hatırlattı. Morales, "Toprak sahipleri ve büyük şirketlerle anlaşmaya varmak gibi bir niyetimiz yok, bu değişmez bir karardır. Halkımın gücüne inanıyorum, zaten tarihi yazan da bu gerçek olmuştur," dedi. Morales ayrıca Senato'daki muhaliflerin mevcut normları değiştirmemeleri durumunda halkın çoğunluğun yararına bu normları zorla değiştireceğini vurguladı.

Ülkede eski başkanlar Gonzalo Sanchez de Lozada ve Carlos Mesa döneminde kamulaştırma talebiyle kitlesel protesto gösterileri düzenlenmiş, Morales de kamulaştırma konusundaki kararlılığının sağladığı destekle iktidara gelmişti.

Resmi raporlara göre ülkedeki toprakların yüzde 90'ı küçük bir azınlığın elinde bulunurken, topraksız köylülerin bu duruma tepkisi günden güne büyüyor. Sayıları bini bulan bir yerli grubu, toprak reformunu desteklemek için başkente doğru başladıkları bin kilometrelik yürüyüşlerine devam ederken, yürüyüş giderek daha çok sayıda kitle örgütü tarafından destekleniyor.