"Hakimlere yüksek oranlı zam yaptık, siyasete bulaşmasınlar" açıklaması, "altını olan kuralı koyar" şeklindeki altın kurala benziyor. Bir şey iyice açığa çıktı: AKP musluklardan para akıtıp bunu dağıtarak siyaset yapma tarzıyla özdeşleşmiş durumda. Demek ki iktidar partisinin can damarları kuruyor.
Kaynak kuruyor, iktidar, taşıma su ile yerel seçimlere ulaşmaya çalışacak. Gelinen noktada son haftalardaki gelişmeler içeriden ve dışarıdan özetlenirse:
• Hem enflasyon hedefi yukarı çekildi hem faiz yükseltildi. Mevcut ekonomi politikalarının en önemli dayanağı olan Merkez Bankası, güvenilmez kurum haline getirildi. Sıcak para kaçışları başladı.
• Tahvil faizleri yüzde 20'yi geçti. Şirketlerin borçlanma maliyeti artıyor. Dövizde ara veren kıpırdanma tekrar başlarsa şirketler durgunluk-enflasyon-faiz cenderesine sıkışıverecekler.
• Tüketici güven endeksleri, tutulmaya başladıklarından beri gördükleri en düşük değerlere geldiler. Geçen yaza kadarki beş yıllık hızlı büyümenin yarattığı alışkanlıklar, bu dönemin daha sarsıcı yaşanmasına neden oluyor.
• Kapanan şirket ve protestolu çek-senet istatistikleri görülmemiş hızla yukarı sıçradı. Şirketler de tıpkı bireyler gibi, kredilere yükleniyorlar. KOBİ kredileri ve ihtiyaç kredileri çok hızlı büyümeye devam ediyor.
• Beyaz eşya satışlarında, diğer tüm durgunluk işaretlerine rağmen artış yaşandı. Bunun nedeni dört yıl önce patlayan ve zirvesine iki yıl önce varan inşaatların artık tamamlanması. Şimdi, büyük bir boş konut yığını, ortalıkta pek görünmeyen "yüksek gelirli" müşterilerini bekliyor. Kiralar ve ev fiyatları en canlı olması gereken mevsimde dondu. Gelecek sonbahardan itibaren düşüşe geçecek gibi görünüyor. Üzerine bir de demir ve diğer çoğu girdi fiyatları katlanarak arttı. Seçim öncesi TOKİ'nin tüm müteahhitleri kurtaracak bir AKP mucizesi haline gelip gelmeyeceğini göreceğiz.
• İnşaat sektöründeki yavaşlama nedeniyle, işsizliğin resmi rakamlarda bile orta vadede birkaç puan yükselmesi bekleniyor. Şimdiden 4,5 milyon gencin işsiz olduğu tespit edildi.
• ABD'de emlak fiyatlarında düşüşün en azından sonbahara kadar devam edeceği kesinleşti, gayrımenkule dayalı kredi kalitesi kötüleşmeye, bankalar zarar etmeye devam ediyor. Bu, kredi sisteminin daralmaya devam etmesi, bir dönem sonra da ekonomik küçülme, ya da en azından birkaç yıla varan global ekonomik durgunluk anlamına gelir.
Tablonun güncellenmiş hali bu. Kısa vadede patronları sevindirecek bir takım olumlu gelişmeler de beklenmiyor değil: Türkiye'de 2B orman talanı yasasının bütçeyi sağlamlaştırması, bir miktar daha Arap parası getirilmesi, yerel seçim yatırımlarının yaratacağı bir mevsimlik iyimserlik, dışarıda ise ABD'de seçim yatırımı sayılan vergi teşviklerinin tüketimi düştüğü yerden hafif yukarı çevirmesi, ABD dolarındaki düşüşün ve petroldeki yükselişin sona ermesi, üç, en çok beş aylık bir rahatlama sağlayabilir.
Ama krizle ilgili esas hesap edilmeyen faktörün, iki ilâ dört yıla yayılacak koyu bir durgunluk dönemi olduğunu, kimsenin buna hazırlıklı olmadığını vurgulamıştım. AKP'nin akıl hocalarının Anayasa Mahkemesinden çıkacak karar ne olursa olsun, sonbahara denk gelecek bir ara seçimi salık verdikleri tahmin edilebilir. Yapılacak nketlerden çıkacak desteğe göre bunun bir erken genel seçimle birleştirilmesi bile gündeme gelebilir.
Nasıl gelişirse gelişsin, bir kapitalist ekonomi krizinin en önemli özellikleri, artan işsizlik nedeniyle reel işçi ücretlerinii bastırması ve batan şirketler nedeniyle de sermayenin merkezileşmesi eğilimini hızlandırması. Türkiye'nin ucuz işçi cenneti haline gelmesi de, ülkenin tüm kaynaklarının yabancı ve yerli tekellere sunulması da AKP'nin temel hedeflerinden değil mi zaten? Yani kriz, emekçi düşmanı ve emperyalizm yardakçısı iktidar partisini üzmez. AKP'nin tek korkusu, dağıttığı ulufelerinin kaynağının kuruma tehlikesi.
Bunun için IMF ile özelleştirmeci ve devletin tasfiyesi sürecini hızlandırıcı bir paket karşılığı "seçim ekonomisi" yani yüksek enflasyon politikası uygulama pazarlığı yürütüyor. IMF'nin ise geçmişte olduğundan daha bile "anlayışlı" olduğunu biliyoruz.
Güncelleme Ergun Çağlayan |
Obama vs Mccain mi? Gamze Erbil |
AKP sponsoruna rüşvetten hapis cezası | |
Mahmud Abbas Hamas liderleriyle görüştü | |
'AKP, sanat ve sanatçılarla restleşiyor' | |
Göstermelik kapatma 6 gün dayandı | |
Kolombiyalı komünistlerden cadı avı uyarısı |