Gazetede yer alan yazı, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tekin Akgeyik tarafından İTO için hazırlanan ve İTO Yayınları’ndan basılan “Asgari Ücrette Esnek Modelleme Bölgesel Asgari Ücret Yaklaşımı” adlı araştırmayı tanıtıyor.

Araştırmaya göre, “Türkiye gibi bölgesel gelişmişliğin çok farklı olduğu ülkelerde” tek bir asgari ücret oranı “sağlıklı” bulunmuyor.

Net asgari ücret rakamı olan 419 YTL yerine brüt rakamın telaffuz edildiği çalışmada, “585 liralık brüt asgari ücretle İstanbul'daki bir kişinin geçinmesi çok zorken, Siirt’teki bir kişi için piyasa gerçekleri farklı” ifadesine yer vererek, rakamın Siirt için yüksek olduğunu ima ediyor.

Bölgeler arasındaki satın alma gücü farklarına değinerek genel bir doğruya işaret eden çalışmanın, yoksulluk ve açlık sınırı tespitlerinde bulunmayarak okuyucuyu yanılttığı yorumu yapılıyor. Uzmanlara göre, sunulduğu haliyle Siirt için “fazla” gibi görünen rakam, esasen her iki il için de yoksulluk sınırının altında.

İlle de esneklik
Ücret esnekliğinin önemine büyük bir vurgu yapılan çalışmada, yalnızca bölgesel esneklikle yetinilmediği, aynı zamanda yaş esnekliğine de yeni boyutlar getirilmesi gerektiği vurgulanıyor.

Mevcut halde “16 yaş altı” ve “16 yaş üstü” olarak iki kategoride belirlenen asgari ücret, İTO’nun önerisine göre “16-17 yaş”, “18-19 yaş” ve “19 yaş üstü” olarak üç kategoride belirlenmeli. Öneriye göre, 16-17 yaş grubundaki iş gücü için belirlenecek seviye tam oranlı asgari ücretin (19 yaş üstünün) yüzde 75’ine, 18-19 yaş grubu için ise yüzde 85’ine eşdeğer olmalı.

İTO ayrıca, örgün eğitimdeki üniversite öğrencilerinin yaşlarından bağımsız olarak 18-19 yaş kategorisinde değerlendirilmelerini; yani tam oranlı ücretin yüzde 85’ini almalarını öngörüyor.

Hangi bölge, hangi ücret?
İTO araştırmasına göre, asgari ücret oranlarının uygulanacağı iller bölgelere ayrılıyor. Buna göre, şöyle bir sınıflandırmaya gidiliyor:

1. Bölge: Ankara, Bursa, İstanbul, İzmir, Kocaeli;

2. Bölge: Adana, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Bolu, Çanakkale, Denizli, Edirne, Eskişehir, Gaziantep, Kayseri, Kırklareli, Manisa, Mersin, Muğla, Sakarya, Tekirdağ, Yalova, Zonguldak;

3. Bölge: Afyon, Amasya, Artvin, Burdur, Çorum, Düzce, Elazığ, Hatay, Isparta, Karabük, Karaman, Kırıkkale, Konya, Kütahya, Malatya, Nevşehir, Rize, Samsun, Trabzon, Uşak;

4. Bölge: Adıyaman, Aksaray, Bartın, Çankırı, Diyarbakır, Erzincan, Erzurum, Giresun, Kahramanmaraş, Kastamonu, Kilis, Niğde, Ordu, Osmaniye, Sinop, Sivas, Tokat, Tunceli, Yozgat;

5. Bölge: Ağrı, Ardahan, Batman, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Van.