Sol: Sağlıkta yeni bütçe uygulamasıyla özellikle personel yetersizliği nedeniyle devlet hastanelerinde yaşanan sorunlar çoğalmaya başladı. Diğer taraftan maliyeti artırdığı düşünülen yeni uygulamalara geçildi. Bunlardan birisi de özel hastanelerin kapılarını sosyal güvenlik kurumlarına açması oldu. Bu süreci nasıl değerlendiriyorsunuz?

Evet, SSK, Emekli Sandığı gibi kurumlar artık özel sektöre ödeme yapıyor. Ancak kendi liste fiyatlarıyla hastanelerin talep ettikleri genellikle farklı. Örneğin normal muayene için bildiğim kadarıyla kurumlar yaklaşık 15 YTL ödüyor, hastane ise en az 50-60 YTL daha istiyor hastadan. Bir de “katkı payı” adı verilen uygulamalar var. Bunun bir örneği kamuoyunda “bıçak parası” olarak bilinen rezilliğin özelde kurumsallaşmış olması. Yani özel hastane kapıları herkese açık değil! Kaldı ki “özel güzeldir” mantığına da katılmıyorum ben.

Hizmet kalitesinin özel sektörde arttığı yönünde yaygın bir izlenim var.

Görüntüde öyle. Dekorasyona önem veriyorlar, güler yüzlü bir görüntü çiziyorlar, hatta bir özel hastanenin bayan çalışanlarına mini etek zorunluluğu getirdiğini görmüştüm. Ölüm oranları açısından da istatistiksel olarak daha iyi görünüyorlar.

Gerçek durum nedir?

Güler yüzün ardında çalışanlarda gerçek bir mutluluk yok. Çünkü çok ağır koşullarda çalışıyoruz. Poliklinikte iki hasta arasında kısa bir mola verdiğimizde hemen yukarıdan anons geliyor.

Hastanede ölüm oranlarının özelde düşük göründüğünü söylediniz?

Çünkü terminal dönemdeki hastaları devlet hastanesine sevk ediyorlar. Yani hasta özelde ağırlaşıyor, devlet hastanesinde ölüyor. Gerçekte özel hastanelerde hastaya kâr mantığıyla yaklaşıldığı için hata ve yanlış uygulama oranı çok daha yüksek. Çok basit hastalıklarda para kazanmak için gereksiz pahalı tahliller istemeye zorluyorlar bizi. SSK’lı hastalarda ise devletin ödemesi düşük olduğu için ucuz ya da kullanılmış malzeme kullanmaya zorlanıyoruz.

Kullanılmış malzeme?

Bazı ameliyat malzemeleri tek kullanımlık üretiliyor. Ama maliyeti düşürmek için dezenfekte edilip tekrar tekrar kullanılabiliyorlar. Her kullanımda devletten yeni malzeme parasını almayı da ihmal etmiyorlar tabii.

Bu devlet hastanelerinde de yapılıyor mu?

Devlet hastanelerinde de yeniden kullanım var ama bu farklı bir durum. Laparoskopi cihazları gibi pahalı malzemeleri yurt dışından ithal ediyoruz. Batı ülkeleri yeniden kullanılabilir cihaz üretiyorlar ama bize tek kullanımlıkları satıyorlar, tekrar satın almamız için, ama bizimkiler onu da yeniden kullanmanın yolunu bulmuşlar!

Özel hastanelerde kullanılan malzemenin ucuz ya da kullanılmış olması hastalığın gidişini etkilemiyor mu?

Etkilemez olur mu? Bir kere hastalara “para getiren” ve “getirmeyen” diye yaklaşmanın kendisi, onların canlarına verilen değeri yansıtır. 10 milyar getirili bir ameliyat için devlet 3-4 milyar ödüyor. Bu noktada hastanenin önünde iki seçenek var, ya farkı hastadan almak- ki çoğu zaman hastaların parası olmuyor- ya da hastaya 3-4 milyarlık iş yapıp bir kenara atmak! Çoğu zaman bunu yapmaya zorlanıyoruz, yapanlar da var. Sonuçta komplikasyonlar özelde daha yüksek ama tabii bu da istatistiklere yansımıyor. Kâr mantığının sınırları yok; özel bir hastanede acil dikiş atılan bir hastanın parası çıkışmayınca atılan dikişlerin söküldüğünü duymuştum. Bir de yasadışı uygulamalar var. Örneğin yasalara ve etik kurallara göre 10 haftalıktan büyük gebeliklerde kürtaj yasak ama özelde parayı verince kaç aylık olduğuna bakmaksızın yapılabiliyor.

Basında zaman zaman acil hastaların parasız oldukları için özele kabul edilmedikleri haberleri yer alıyor, siz rastladınız mı böyle bir şeye?

Özel hastanelerde genellikle önce kayıt alınır sonra hasta muayene odasına nakledilir. Hasta kanamalı dahi olsa ücret ödeyemeyeceği izlenimi oluşursa kayıt alınmıyor. Çünkü kayıt alındığında hastane hastadan sorumlu oluyor. Bu yüzden acil de olsa hastalar ya hiç müdahale yapılmadan ya da kanayan yerine bastırması öğütlenerek geri çevrilebiliyor. Bunlar sıradan hale gelmiş olaylar, bazen basına yansıyınca skandalmış gibi gösteriliyor. Ben acilde çalıştığım için böyle bir duruma rastlamadım ama çok duydum.

Teşekkür ederiz.