www.soL.org.tr
Nepal'de cumhuriyet kuruldu
29 Mayıs 2008, Perşembe

Nepal'de yıllarca süren ve 13 bin kişinin öldüğü iç savaşın ardından 239 yıllık monarşi rejimi sona erdi. Geçen ayki seçimlerde zafer kazanan Maocuların çoğunlukta olduğu Kurucu Meclis'in cumhuriyeti ilan etmesiyle sokaklara dökülen halk kararı kutladı.

resim

DIŞ HABERLER Nepal'de onlarca yıldır Maocularla krallık arasında süren iç savaşın ardından dün ilk oturumunu yapan Kurucu Meclis 239 yıllık monarşiyi feshederek cumhuriyeti ilan etti. 10 Nisan'da yapılan seçimlerde zafer kazanan Maocuların 220 sandalyeye sahip olduğu 601 kişilik mecliste dün yapılan oylamada, Nepal'in bundan böyle bağımsız, bölünmez, laik ve federal bir cumhuriyet olduğu açıklandı.

Meclis'te yapılan açıklamada, krala ve monarşiye ait tüm ayrıcalıkların kaldırıldığı ve 29 Mayıs'ın bundan sonra Nepal'de "Cumhuriyet Günü" olarak kutlanacağı belirtildi. Binlerce Nepalli cumhuriyetin ilanını kutlamak amacıyla sokaklara dökülürken, meclisin toplandığı binanın önünde toplanan kalabalık "Yaşasın Cumhuriyet" sloganları attı.

Radikal Hindular rahatsız
Oylama, meclisi oluşturan partiler arasında devlet başkanı ve başbakan arasındaki görev dağılımı konusunda yaşanan farklılıklar nedeniyle planlanandan 12 saat sonra yapıldı. Hükümeti kurma çalışmalarını sürdüren Nepal Komünist Partisi (Maoist) lideri Praçanda, "Bu Nepal halkının 1950'lerden beri verdiği ve uğruna binlerce kişinin şehit olduğu mücadelenin zafer kazandığı tarihi bir gün" diye konuştu. Geçici hükümet, başkent Katmandu'da son birkaç günde radikal Hindular tarafından düzenlenen bombalı saldırılar nedeniyle olası şiddet eylemlerine karşı güvenlik önlemleri arttırdı. Buna karşın başkentte ufak çaplı iki bombalı saldırının meydana geldiği, ancak ölen ye da yaralanan olmadığı bildirildi. Hükümet ayrıca Kral Gyanendra'ya sarayı terk etmesi için 15 gün süre tanıdığını açıkladı.

Seçimler öncesinde geçici hükümeti oluşturan siyasi partiler, Kurucu Meclis'in ilk oturumunda monarşiyi feshetmesi ve cumhuriyeti ilan etmesi konusunda anlaşmaya varmıştı.

1951'de meşruti monarşiyi kabul eden Nepal'de 1962'de anayasa kabul edilmiş, 1991'deyse ilk demokratik hükümet kurulmuştu. 2005'te hanedana karşı düzenlenen ve eski kralın da aralarında olduğu sekiz kişinin öldüğü saldırının ardından iktidara geçen Kral Gyanendra yönetime el koymuş, ancak ülkedeki kanlı gösterilerden sonra 2006'da parlamentonun yeniden açılmasını kabul etmişti.

Hinduizmin hala güçlü olduğu Nepal'de kral, Hindu koruma tanrısı Vişnu'nun yeryüzüne geri dönmüş hali olarak görülüyor. Ancak iktidara zorla el koyan Kral Gyanendra, Nepal halkı arasında sevilmiyor.

Maocular iktidara hazırlanıyor
Nepal'de yıllardır monarşiye karşı silahlı mücadele veren Maocuların hükümeti kurmasıyla, Hindu geleneklere bağlı ülkede büyük değişim yaşanması bekleniyor. Halen 20 bin silahlı gerillası bulunan ve silahlı mücadeleyi tam olarak sona erdirmeyen Maocuların, özellikle yıllarca mücadele ettiği orduyla arasında gerilim yaşanabileceği belirtiliyor. Maocular ise, ülkede barışın sağlanması için bu sürecin gerekli olduğunu vurguluyorlar.

yazici   mail